Menu

Gerichte adviezen op het einde van het consult stellen huisartsen in staat om met een veilig gevoel een antibioticumvoorschrift achterwege te laten, ook op de huisartsenwachtpost.

De gezondheidsenquête van Sciensano uit 2018 laat zien dat 12% van de Belgische bevolking boven de vijftien jaar een slaap- of kalmeermiddel gebruikt. Hoewel deze percentages nog te hoog liggen in vergelijking met andere Europese landen, hebben de inspanningen van de afgelopen jaren hun vruchten afgeworpen; in 2008 lag het gebruik immers nog op 14%.

Uit eerder onderzoek blijkt dat het werken op de wachtpost invloed heeft op het antibioticavoorschrijfgedrag van de huisarts. De specifieke context van de wachtpost verschilt van de eigen praktijk door eerste en eenmalige contacten met de patiënt, tijdsdruk, het gevoel een andere professionele rol/identiteit te hebben, het ontbreken van follow-up, enzovoort. De meeste huisartsen hebben het gevoel dat hun drempel om voor te schrijven daardoor daalt.

De meest voorkomende reden om de huisartsenwachtpost te contacteren is een infectie. De meeste patiënten met een infectie die zich hier aanbieden, zullen spontaan genezen. Op de wachtpost voelen artsen zich echter in een andere professionele rol dan in hun eigen praktijk.

Oorpijn is een prominent symptoom van een otitis media acuta en heeft als zodanig een grote invloed op de ziektebeleving van (ouders van) kinderen met otitis media acuta. Internationale richtlijnen adviseren daarom goede pijnstilling voor alle kinderen met een otitis media acuta, gedoseerd volgens gewicht of leeftijd.

Om klinisch-wetenschappelijk bewijs te kunnen vertalen naar de praktijk is het essentieel om verandering in professioneel gedrag te begrijpen, inclusief de barrières en faciliterende factoren. Interventies die in een klinische onderzoeksetting het meest doeltreffend zijn, zijn echter niet noodzakelijk de interventies die huisartsen het liefst willen leren, het makkelijkst vinden om toe te passen of prioritair te implementeren, of die het meest geschikt zijn voor hun praktijk.

De farmaceutische sector is in het westen een belangrijke partner in verschillende navormingsinitiatieven voor huisartsen. Dit kan aanleiding geven tot vertekening van de keuze van de onderwerpen of de aangeboden informatie. De meeste navormingsstrategieën (bv. symposia) hebben gemengde effecten. Onafhankelijke artsenbezoeken daarentegen zijn doeltreffend om de kwaliteit van het voorschrijfgedrag in de huisartsenpraktijk te verbeteren.

Antibioticaresistentie is een toenemend probleem als gevolg van het onnodig en suboptimaal voorschrijven van antibiotica. Het grootste aandeel antibiotica wordt voorgeschreven in de eerste lijn. Ondanks alle inspanningen van de laatste twee decennia blijft België één van de koplopers in Europa wat het gebruik van antibiotica betreft.

Bij de start van de Europese antibioticaweek op 12 november verdedigde dr. Marieke Lemiengre haar doctoraatsonderzoek aan de UGent over het effect van twee interventies op het voorschrijven van antibiotica bij acuut zieke kinderen. Het ontwikkelen van interventies met andere disciplines kan tot betere resultaten leiden.

De meeste effectieve interventies in klinische studies zijn niet noodzakelijk ook het meest kosteneffectief. Van online training in communicatievaardigheden en in het gebruik van een C-reactief proteïne sneltest is in het Europese project GRACE aangetoond dat ze leiden tot veilig minder antibioticagebruik in de huisartspraktijk.