Het gebruik van antibiotica speelt een centrale rol in zowel de ontwikkeling, de selectie als de verspreiding van antimicrobiële resistentie. Resistente bacteriën die nosocomiale en community-acquired infecties veroorzaken, doen de kosten in de gezondheidszorg stijgen en maken behandeling moeilijker.

In dit nummer van Huisarts Nu starten we met een nieuwe reeks PICO’s. Hierin gaan de auteurs uit van een klinisch probleem of van een vraag die relevant is voor de alledaagse huisartsenpraktijk, die ze dan omzetten in een beantwoordbare vraag of PICO. Het artikel over het gebruik van Yasmin® bij obese vrouwen opent de reeks.

Uit tellingen van de huisapotheekinhoud blijkt dat 34% van de Vlaamse gezinnen antibiotica op voorraad houdt. Aangezien deze restjes bacteriële resistentie in de hand kunnen werken, werd een actie op touw gezet om de patiënt te sensibiliseren. Daarbij deed men een beroep op het apothekerskorps. Verschillende hulpmiddelen zoals software, zelfklevers en de beroepspers werden ingeschakeld om de actie te ondersteunen. Dit artikel beschrijft en evalueert de actie aan de hand van de beschikbare feedbackgegevens.

Walen, Vlamingen, cardiologen en huisartsen, allemaal verenigd rond één en dezelfde tafel, begeleid door experts en huisartsen uit het veld tijdens twee toetsingsrondes, met als resultaat een richtlijn Chronisch hartfalen? ‘Yes, we can!’

e-Bug is een informatieve website over infectieziekten, gericht op kinderen en onderwijzend personeel van het basis- en middelbaar onderwijs. Ook in de huisartsenpraktijk kan een verwijzing naar deze vernieuwde website een welgekomen afwisseling zijn om informatie te verschaffen over infectieziekten: www.e-bug.eu.

Het leidt geen twijfel dat antibioticagebruik resistentie in de hand werkt. De grootste hoeveelheid antibiotica wordt voorgeschreven in de eerste lijn, voornamelijk door huisartsen. Als we het antibioticagebruik willen verbeteren, moeten we de kwaliteit ervan kunnen inschatten.

Bij vierenvijftig huisartsenpraktijken met vierennegentig huisartsen, verspreid over heel Vlaanderen, worden gecodeerde gegevens gekopieerd naar en verder verwerkt in de centrale (Intego-)databank van de K.U.Leuven. Deze bevat momenteel gegevens over 265 000 verschillende patiënten en bijna 2 900 000 diagnosen sinds 1994.

De meeste antibiotica voor systemisch gebruik worden in de eerste lijn voorgeschreven, met luchtweginfecties (LWI) en urineweginfecties (UWI) als meest voorkomende indicaties. Het effect van voorschrijven van antibiotica voor deze aandoeningen op antimicrobiële resistentie kan worden waargenomen bij de individuele patiënt en op praktijkniveau.

Vergelijkingen van het gebruik van antibiotica en antischimmelpreparaten in verschillende Europese landen zijn uitgebreid gerapporteerd door het European Surveillance of Antimicrobial Consumption (ESA C), ook in Huisarts Nu.

Jaarlijkse influenzavaccinatie van risicopersonen is algemeen aanvaard en wereldwijd toegepast sinds de Tweede Wereldoorlog. Ouderen (65 jaar en ouder), bij wie ongeveer 90% van de influenzagerelateerde sterfte optreedt, personen met comorbiditeit ongeacht de leeftijd en kinderen met een chronische acetylsalicylzuurbehandeling zijn wereldwijd de voornaamste doelgroepen.