We ontvingen een lezersreactie van Jef Boeckx, Hugo Van Puymbroeck, Rudi Bruyninckx, Jo Dewachter, Louis Ferrant, Luc Debaene en Jef Vanden Ende (werkgroep Besliskunde) op het artikel van Planckaert G; Het warme ei dat niemand voelt, verschenen in Huisarts Nu 2005; 10:584-7. Wij publiceren ze hier samen met een antwoord van de auteur van het artikel.

In dit vierde en laatste artikel van de reeks Klinische logica vestigen de auteurs de aandacht op cognitieve fouten die tijdens het diagnostisch denkproces kunnen voorkomen: bij het uittekenen van een diagnostisch landschap, bij het inschatten van voorkansen of het inschatten van drempels. De auteurs formuleren een aantal praktische tips om deze fouten te leren zien en voorzien. Daarnaast zetten ze de meest essentiële punten van hun strategie nog eens op een rijtje.

In dit derde artikel van de reeks Klinische logica nemen de auteurs de overgang van diagnosestelling naar verder beleid onder de loep. Hierbij beantwoorden ze twee belangrijke vragen: (1) wanneer is de waarschijnlijkheid van een vooropgestelde diagnose op een bepaald moment voldoende hoog om zinvolle hulp aan te bieden? en (2) kan een bijkomend (para)klinisch gegeven (zoals de uitslag van een test) de beslissing om hulpaanbod op te starten, nog wijzigen? Zij reiken ons tevens handvatten aan om de beslissing tot hulpaanbod accuraat en logisch te onderbouwen.

In dit tweede artikel van de reeks Klinische logica gaan de auteurs aan de slag met één werkhypothese uit het diagnostisch landschap van de voorbeeldcasus, namelijk ‘meningitis’ (zie vorig artikel). De vraag van waaruit zij vertrekken is: hoe verhouden de bevindingen ‘koorts’, ‘hoofdpijn’, ‘niet braken’ en ‘nekstijfheid’ zich tot de werkhypothese ‘meningitis’. Ze loodsen ons mee doorheen het proces van hypotheseaftasting om ten slotte de finale nakans op meningitis te berekenen.

We staan er niet meer bij stil, maar hoe ‘denken’ artsen als ze een patiënt zien met een bepaalde klacht? Wat gebeurt er eigenlijk in hun brein? Waarom kan een diagnosestelling de mist ingaan? En hoe kan een diagnostisch landschap helpen? Dit artikel beschrijft hoe artsen vanuit een centraal aandachtspunt of niet-pluisklacht een diagnostisch landschap kunnen uitekenen en hoe ze bepaalde valkuilen uit de weg kunnen gaan.

In november 1996 wijdde Huisarts Nu een volledig themanummer aan de nieuwe diagnostische logica of besliskunde, zoals die de laatste jaren in Vlaanderen werd ontwikkeld. In een nieuwe artikelenreeks worden deze besliskundige begrippen en taal gehanteerd om telkens een illustratieve casus uit te werken. In de casus in dit nummer wordt een buikpijnpatiënt besproken, bij wie de oorzaak van zijn klacht misschien functioneel of psychosomatisch is. We behandelen eerst de casus stap voor stap en onderbreken telkens om samen met de lezer de besliskundige redenering op te bouwen. Daarna volgt een...

In het jubileumnummer van Huisarts Nu vorig jaar introduceerde de WVVH-Werkgroep Besliskunde een nieuwe taal en een nieuw denkkader voor medische besliskunde. Om deze begrippen daadwerkelijk te begrijpen en te kunnen toepassen, is een leerproces nodig. Het vraagt inzicht in het eigen klinisch denken, een confron­tatie met onzekerheid en verwarring en ten slotte gedragsveran­dering. De Werkgroep Besliskunde van de WVVH nam de proef op de som en confronteerde zichzelf met de nieuwe klinische logica.

In dit eerste hoofdstuk worden de vijfpijlers van de medische besliskunde voorgesteld. De lezer krijgt een eerste kennismaking met belangrijke begrippen als de "aantonende en ontkennende kracht", de "(a)symmetrie van argumenten" en de "diagnostische drempel".

Vijf jaar geleden startte de UI Antwerpen een volledig nieuwe beroepsopleiding voor huisartsen. Nieuw was ondermeer het invoeren van het tutorship: een model waarbij de opleider (tutor) de student (pupil) persoonlijk begeleidt in zijn groeiproces tot arts. Hoe dit juist in zijn werk gaat en wat er nog kan worden verbeterd, zijn onderwerp van gesprek in dit artikel.

Wat we onder «orthodoxe» academische geneeskunde moeten verstaan, weten we uit onze academische opleiding en uit de vakliteratuur, beide gedragen door het oude, gedegen wetenschapsparadigma van het medische model.