De dynamiek van mishandelende gezinnen, de ‘medical shopping’, de perceptie van de rol van de huisarts door het mishandelde kind en het goede contact dat huisartsen vaak met hun patiënten onderhouden, maken het de huisarts erg moeilijk om zijn/haar signaalfunctie bij kindermishandeling op te nemen. Wordt het geheim doorbroken, dan is de inbreng van de huisarts nochtans van cruciaal belang. Door het beroepsgeheim en zijn/haar neutraliteit in het conflict kan hij/zij voor alle partijen een betrouwbare gesprekspartner zijn. Hij/zij kan het gezin motiveren om professionele hulp te aanvaarden, de...

Zijn de kosten van preventieprogramma’s in verhouding tot de effecten op de gezondheid? Wordt het geld van nieuwe interventies voor een ziektebeeld, efficiënt gebruikt? En is een behandeling met bewezen werkzaamheid ook werkelijk effectief? Over deze en andere vragen buigen gezondheidseconomen zich. Het instrument waarmee zij hierop een antwoord willen vinden, is de ‘gezondheidseconomische evaluatie’. Dit artikel belicht de principes ervan en besteedt vooral aandacht aan de gezondheidseconomische evaluatie van preventie. (ML)

In een artikel van De Standaard van 14 juni 2003, waarin de voorzitter van de WVVH Jos De Smedt trouwens onvolledig wordt geciteerd, worden de huisartsen fel onder vuur genomen. Zij zouden te pas en te onpas kalmeermiddelen voorschrijven aan kinderen en daarbij geen rekening houden met de langetermijneffecten ervan op hun ontwikkeling. Is hier sprake van journalistieke overdrijving? Omdat deze stelling zo onwaarschijnlijk leek, namen een aantal artsen de voorschrijfgegevens van de Intego-registratie inzake psychofarmaca bij kinderen onder de loep. Deze gegevens bevestigen hetgeen zij...

Zijn artsen kwetsbaar voor psychische problemen? Welke leeftijdsgroepen zijn het meest vatbaar? Welke verschillen bestaan er tussen vrouwelijke en mannelijke artsen? Zijn de psychische problemen van artsen vergelijkbaar met die van andere patiënten? Zijn er bijzondere valkuilen waarvoor artsen zich moeten behoeden? Deze en andere vragen legden we voor aan Fons Verhoelst, psycholoog en psychotherapeut werkzaam in het Medisch Centrum voor Huisartsen (MCH) te Leuven en als liaisonpsycholoog in de Universitaire Ziekenhuizen Leuven. Het interview werd afgenomen door Johan Beullens, psycholoog...

Onderzoek wijst uit dat één op vijf thuiswonende ouderen het slachtoffer is van één of andere vorm van geweld. Factoren als stress, sociale achtergrond en familiale historiek spelen hierbij een belangrijke rol. De omgang met zo’n situatie is voor de professionele hulpverlener geen makkelijke opdracht. Hoe moet die het hoofd bieden aan achterliggende machtsverhoudingen? Hoe moet hij/zij zich bewegen in dit complexe spanningsveld en er tegelijkertijd voor zorgen dat de ontspoorde zorgsituatie voor alle betrokkenen opnieuw leefbaar wordt? Dit artikel geeft een kort overzicht van de oorzaken van...

Men voorspelt dat tussen dit en acht jaar het aantal diabetespatiënten in West-Europa met zo’n 20 % zal toenemen. Veroudering van de bevolking, toenemende prevalentie van overgewicht en gebrek aan lichaamsbeweging liggen onder meer aan de basis van dit groeiend gezondheidsprobleem. Diabetes, onderverdeeld in type 1 en 2, is een complexe en vaak sluimerende aandoening die een adequate medische follow-up vraagt. Bovendien vereist de zorg voor diabetici een aantal voorwaarden inzake organisatie van de zorgverlening. Een eerste concrete stap naar betere omkadering werd gezet met de recente...

Ons sociaal zekerheidssysteem is opgebouwd rond het 'invaliditeitsconcept' van ouderdom. Dit wil zeggen dat bij de bepaling van de zorgbehoefte wordt nagegaan wat de bejaarde niet meer kan en welke invaliditeit hij/ zij heeft. Deze visie is te eng en bevordert geenszins zelfzorg en autonomie. De toepassing van het concept kwetsbaarheid biedt tal van perspectieven op diagnostisch en therapeutisch vlak. Bij doelgericht medisch handelen staat kwaliteit van leven centraal. Deze concepten kunnen aansluiten bij de International Classification of Functioning (ICF) waarbij het functioneren in het...

Patiënten worden steeds mondiger, wat zich uit in een toenemend rechtenbewustzijn en aansprakelijkheidsdenken. Ze kunnen naar de rechter stappen omwille van een medische fout en schadeclaims stellen. Om zich hiertegen in te dekken zouden artsen kunnen kiezen voor een steeds defensievere geneeskunde. Nodeloze onderzoeken moeten dan aantonen dat artsen toch wel alles hebben onderzocht en contractuele afspraken tussen arts en patiënt moeten elke schadeclaim op voorhand vastleggen. Ook het bijhouden van een medisch dossier is dan niet zozeer om de gezondheidstoestand van de patiënt te...

Wat is de impact van een basistakenpakket voor de huisartsenpraktijk en van richtlijnen inzake medisch handelen in het algemeen op het recht? Wat is de waarde van dergelijke teksten voor het recht? Betekenen zij iets voor een jurist? Zijn zij afdwingbaar? Kunnen deze teksten de professionele autonomie aantasten? En aan welke voorwaarden moet een basistakenpakket of een richtlijn beantwoorden om een juridische impact te kunnen hebben?

Het beeld van de Vlaamse huisarts anno 2000 is dat van een goed opgeleide, ijverig nascholende arts met vele uren beschikbaarheid, maar met een bijzonder zwakke positie in het gezondheidszorgsysteem tegenover de patiënt, de specialistische zorgverstrekkers en het ziekenhuis. Deze huisarts functioneert hoofdzakelijk in een solopraktijk met bijzonder weinig ondersteuning. De huisartsengeneeskunde heeft daarom nood aan een omvattend toekomstgericht project. In tien actiepunten wordt hier de reorganisatie van de huisartsengeneeskunde voorgesteld, die het moet mogelijk maken om een kwalitatieve...