Burn-out is een conglomeraat van werkgerelateerde klachten, waarbij uitputting op de voorgrond staat, samen met prikkelbaarheid, piekeren, concentratieproblemen en een verstoorde slaap. Dit gaat gepaard met een gevoel van onbekwaamheid, demotivatie en disfunctioneel gedrag. In 2014 waren in Vlaanderen stressklachten en burn-out goed voor een kwart van de afwezigheden op het werk te wijten aan ‘algemeen psychische disfuncties’, waaronder burn-out.

Deze review toont het wereldwijd voorkomen van matig tot hoge niveaus van burn-out. Een uitdaging voor beleidsmakers is de sterke variatie in burn-outschattingen tussen studies en landen. Gebruik van een uniform meetinstrument en duidelijke afkapwaarden om burn-out te definiëren is cruciaal. Bovendien dient ook de context waarin de huisartsen werken, beter bekeken te worden om burn-out in de eerste lijn beter te begrijpen.

Allemaal hebben we ze al op het spreekuur gehad: de vijftigplusser die zich steeds frequenter ziek meldt omdat het werk fysiek te zwaar wordt, de callcentermedewerker die om een verlenging van arbeidsongeschiktheid vraagt omdat burn-out maar niet wil wijken of de jongeman die geen quarantaine wil uit vrees zijn job te verliezen. Een bevraging leerde dat twee op drie werknemers negatieve stress op het werk ervaart.

Regelmatig verschijnen er boeken die aspecten van het brein voor een groter publiek toelichten. Niet allemaal zijn ze zo onderhoudend als het nieuwste boek van dr. Luc Swinnen. Al langer vormt het brein zijn interessegebied en dan vooral met betrekking tot stress en burn-out.

Onverwachte uitval van een actieve huisarts laat een praktijk vaak in chaos achter. De huisarts, zijn familie en/of collega’s moeten zo snel mogelijk een oplossing vinden om de continuïteit van de zorgen te bewaren. Hierin hebben huisartsenkringen een coördinerende rol: zij moeten de zorgcontinuïteit garanderen met oog voor de draagkracht van de collega’s. De kans op plotse uitval van een actieve huisarts verhoogt elk jaar, aangezien meer dan een kwart van alle huisartsen in België ouder is dan 65 jaar. Ook uitstap uit het beroep (zowel bij huisartsen als specialisten) door burn-out is een...

Het welbevinden van artsen is onderwerp van menig onderzoek. De hoge werkdruk, het vele papierwerk, de soms moeilijke arts-patiëntrelatie en vele andere factoren maken dat artsen emotioneel uitgeput kunnen geraken en nog maar weinig voldoening vinden in hun job. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) stelde in een uitgebreide aanbeveling preventieve maatregelen voor en suggesties voor een aanpak van burnout. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de barrières die artsen ondervinden om hulp te zoeken voor medische, maar ook psychosociale problemen. In België is er nog niets van...

Na het literatuuronderzoek naar bevlogenheid (zie blz. 104) wilden we ook nagaan hoe bevlogen huisartsen in de praktijk zijn. Gepassioneerde huisartsen die hart en ziel in hun beroep leggen, kennen we allemaal. Toch staat deze groep zelden in de kijker. Onderzoek richt zich vooral op huisartsen met klachten zoals depressie en burn-out. Hoewel dit zeer belangrijk is, leek het interessant de focus eens te verleggen. Gezien de positieve attitudes en prestaties die uit bevlogenheid voortvloeien, evenals het aanstekelijk werkende enthousiasme op de omgeving, lijkt het nuttig bevlogenheid bij...

Werken maakt gelukkig. Of niet? Harde prevalentiecijfers ontbreken, maar zo’n 10% van de huisartsen zou aan een burn-out lijden. De literatuur staat bol van artikels betreffende het herkennen en behandelen van ‘negatieve’ signalen. Maar is het als huisarts voldoende om van min één naar nul te gaan? Vertrekkende van het idee dat huisartsgeneeskunde niet enkel inspanning, moeite en opoffering betekent, maar ook uitdaging, groei en plezier, belanden we in het domein van de positieve psychologie: wat zit er tussen nul en plus één? Deze uitbreiding op de traditionele psychologie focust op de...

De laatste jaren is de aandacht voor zelfzorg bij artsen enorm toegenomen, en terecht. Artsen behoren tot de risicogroep voor een scala aan psychosociale problemen. Burn-out is hierin een thema dat grote zorgen baart door de grote impact op de gezondheidszorg. In hun review wijzen Wallace et al. op het rechtstreekse verband tussen het welzijn van artsen en de kwaliteit van de gezondheidszorg van een land. Een arts die zich goed in zijn vel voelt, staat scherper, maakt minder fouten en heeft meer tevreden patiënten die meer therapietrouw vertonen.

Een beschrijvend en kwalitatief onderzoek Burn-out bij huisartsen is een ernstig probleem. Reeds in 2005 werd geschat dat 10% van de Belgische huisartsen aan burn-out leed, wat bevestigd wordt in de ons omringende landen. In Frankrijk werd een burn-outprevalentie van 5% gemeten en in twaalf Europese landen haalde 12% van de ondervraagde artsen hoge scores op de drie dimensies van burn-out. Bij een prevalentie van 27,5% voor emotionele uitputting, 25,6% voor depersonalisatie en 12,8% voor het gevoel van verminderde bekwaamheid werden geen statistisch significante verschillen geregistreerd...