Veertig jaar geleden ontstond een nieuw acroniem om een ziekte te benoemen die het immuunsysteem met de grond gelijk maakte en onveranderlijk tot de dood leidde: AIDS. Sindsdien zijn er bijna 40 miljoen mensen overleden aan aids, maar leven er momenteel ongeveer evenveel mét het virus. Hoe staat het met aids en hiv anno 2022?

De behandeling van hiv heeft de laatste jaren een sterke vooruitgang geboekt. Toch blijft het jaarlijks aantal nieuwe hiv-diagnoses onaanvaardbaar hoog: in het jaar 2020 werden in België 727 nieuwe diagnoses geregistreerd of gemiddeld 1,99 nieuwe diagnoses per dag. Het blijvend inzetten op primaire preventie (o.a. condoomgebruik en gepast testen) is prioritair om hiv als volksgezondheidsprobleem te elimineren tegen 2030, zoals vooropgesteld door de huidige VN-doelstellingen.

Twee onafhankelijke onderzoekers selecteerden uit verschillende bronnen waaronder MEDLINE, Embase, Global Health en de Cochrane Library (tot maart 2017) twaalf systematische reviews die het absolute risico van seksuele hiv-overdracht tussen hiv-serodiscordante partners onderzochten.

Hiv en aids blijven vaak onderbelicht, maar met Wereldaidsdag komen ze prominent in het nieuws. Ook in België is hiv nog steeds in beeld: elk jaar krijgen een 900-tal mensen te horen dat ze geïnfecteerd zijn. Ongeveer 2800 mensen die leven met hiv, worden echter niet gediagnosticeerd; jaarlijks wordt dus slechts één op vier van de niet-gediagnosticeerde hiv-infecties ontdekt.

De beste strategie om een besmetting met hiv te voorkomen is het consequent gebruik van een condoom. Maar deze barrièrestrategie kan falen, waardoor een besmetting wel mogelijk is, zeker als dat condoomongeluk plaatsheeft met een partner met hoog risico op een hiv-infectie. In dat geval is er een back-up mogelijk: PEP (Post Exposure Profylaxis). Binnen de 48 uren na het incident start men met een vierweekse kuur van antiretrovirale medicatie. Wat kan een mogelijk besmettingsaccident zijn?

Er zijn aandoeningen die boeien en ook vermoeien. Hiv is er zo één. Aids is, excuseer mij de uitdrukking, een razend interessante aandoening. Er is één duidelijke oorzaak, een virus. Wat een verademing tussen al die multifactoriële, complexe chronische aandoeningen die onze dagtaak helemaal opvullen. Wie besmet is, blijft levenslang drager en progressief ontwikkelt zich een intrigerend ziektebeeld met exotische syndromen: Pneumocystis carinii-pneumonie, cryptokokkenmeningitis en een huidaandoening (eigenlijk een vaatziekte), het Kaposi sarcoom.

Door de antiretrovirale therapie is een hiv-infectie een chronische ziekte geworden. Wegens de gestegen levensverwachting neemt echter ook het aantal comorbiditeiten toe. Als gevolg van de nagenoeg ongewijzigde incidentie stijgt bovendien het aantal patiënten in de aidsreferentiecentra elk jaar. Een gestructureerde samenwerking met de eerste lijn dringt zich dan ook op. Vlaamse huisartsen zijn gemotiveerd om hiv-patiënten op te volgen, maar er is nood aan meer kennis, een samenwerkingsprotocol en betere communicatie tussen huisarts en aidsreferentiecentra. Enkele studies uit 1995 en 1998 geven...

Een kritische reflectie S. Swannet, L. Apers, K. Pierreux, P. Lacor Samenvatting Door de uitbreiding van het arsenaal aan antiretrovirale geneesmiddelen en de groeiende kennis over potentiële resistentie is de medische opvolging en behandeling van mensen met een hivinfectie een discipline op zich geworden en daarom vaak louter het terrein van hiv-specialisten. Toch heeft ook de huisarts hierin een voorname rol. Het accent in het zorgaanbod voor mensen met hivinfectie is verschoven naar een complex medisch en psychosociaal georiënteerd geheel, waarvan de specifieke antivirale behandeling...

Welk medicatieschema past bij welke patiënt? P. Lacor Samenvatting Om de behandeling van hiv-infectie succesvol te laten verlopen moeten arts en patiënt op de hoogte zijn van de kans op significante interacties tussen antiretrovirale geneesmiddelen en voedingsstoffen, kruiden en supplementen, en andere geneesmiddelen. In dit artikel worden theoretische en praktische aspecten belicht van interacties die de werking van antiretrovirale geneesmiddelen kunnen beïnvloeden. P. Lacor is verbonden aan de dienst Interne geneeskunde-Infectieziekten en het Aidsreferentiecentrum van het UZ Brussel...

Een observationeel onderzoek in de huisartsenpraktijk J. Loos, L. Manirankunda, K. Hendrickx, R. Remmen, C. Nöstlinger Samenvatting Van de sub-Saharaans-Afrikaanse migranten in Antwerpen leeft 4,6% met hiv; 50% kreeg in 2013 zijn diagnose te laat. Proactief hiv testen en counselen door huisartsen wordt daarom aanbevolen om het aantal late diagnoses terug te dringen. Om huisartsen te ondersteunen bij het proactief voorstellen van een hiv-test en daarbij cultuursensitieve counseling te voorzien om het aantal late diagnoses terug te dringen, ontwikkelden we een handleiding. 65 huisartsen testten...