Op ludieke wijze wordt in dit boekje een scala aan medische termen verwoord in korte tekstjes, gedichten of cartoons. “Lege Artis is voor onze collega’s die dezelfde taal spreken, volgens de regelen der kunst”, zo zeggen de schrijvers van dit kleine boekje het zelf. “De taal van de geneeskunde is voor sommigen een tweede moedertaal geworden die we cadeau krijgen als dank voor ons werk.”

Het boek ‘Medische mensentaal’ heeft als doel een brug te slaan tussen de taal van medici en de gewone mensentaal. Het is gericht op de beroepsmatige gebruikers van de taal over gezondheid, ziekte en zorg en dit zowel op vlak van groepsgerichte als interpersoonlijke communicatie. Het is geen trainingsboek in communicatie, maar veeleer een boek dat handvatten en aandachtspunten biedt, met talloze voorbeelden.

Ons basisinstrumentarium is het luisterende oor, de voelende vingers, de observerende blik en het gesproken woord. Maar ze intrigeren ons minder dan de D-dimeertest of de CRP-sneltest. Zelfs de stethoscoop als hulpmiddel oogt spannender dan onze eigen zintuigen en vaardigheden. Zo is taal in de context van zorg zo vanzelfsprekend dat we er niet snel en pas na overreding bij stilstaan.

Migratie is wereldwijd een groeiend fenomeen. Een op vijf inwoners van de huidige Belgische bevolking is geboren met een vreemde nationaliteit. Elf procent is vreemdeling en negen procent buitenlander die Belg geworden is. Bijgevolg is het niet vanzelfsprekend dat elke patiënt in de wachtzaal onze taal beheerst. De taalbarrière die zo ontstaat tussen artsen en patiënten, kan communicatieproblemen met zich meebrengen en zo het klinisch werk ernstig bemoeilijken.

Om 18 uur op een woensdagavond, tijdens uw avondraadpleging, komen meneer en mevrouw A. binnen. Het koppel is vorig jaar gearriveerd in ons land na hun vlucht uit Irak. Meneer heeft last van thoracale pijn bij inspanning en heeft een voorgeschiedenis van coronair lijden.

Gezien de toenemende diversiteit in onze samenleving krijgen artsen steeds vaker patiënten uit etnisch-culturele minderheden over de vloer. De grote linguïstische en culturele verscheidenheid van deze groep patiënten is voor artsen en andere gezondheidswerkers een uitdaging om gelijkwaardige zorg te bieden.

Hoe stel ik mij op tegenover mensen met een etnische achtergrond? Irriteer ik mij als blijkt dat iemand die reeds tien jaar in Nederland woont, nog steeds geen Nederlands spreekt? In hoeverre ben ik bereid rekening te houden met culturele verschillen en waarden? Hoe zit het met mijn eigen racisme? Welke is de onbewuste boodschap die ik laat overkomen?

In de eerste twee artikels van onze reeks over medische statistiek hebben we besproken hoe gegevens van wetenschappelijk onderzoek op een overzichtelijke manier samengevat kunnen worden, namelijk via grafische methoden of kengetallen. Dit onderdeel noemt men de beschrijvende statistiek : we beschrijven enkel wat we waargenomen hebben. In een volgende stap wensen we ook bepaalde fenomenen te verklaren: verklarende statistiek. In de beschrijvende statistiek verzamelt men b.v. gegevens omtrent het krijgen van AIDS via bloedtransfusies. In de verklarende statistiek formuleert men uitspraken als:...