Veertig jaar geleden ontstond een nieuw acroniem om een ziekte te benoemen die het immuunsysteem met de grond gelijk maakte en onveranderlijk tot de dood leidde: AIDS. Sindsdien zijn er bijna 40 miljoen mensen overleden aan aids, maar leven er momenteel ongeveer evenveel mét het virus. Hoe staat het met aids en hiv anno 2022?

De behandeling van hiv heeft de laatste jaren een sterke vooruitgang geboekt. Toch blijft het jaarlijks aantal nieuwe hiv-diagnoses onaanvaardbaar hoog: in het jaar 2020 werden in België 727 nieuwe diagnoses geregistreerd of gemiddeld 1,99 nieuwe diagnoses per dag. Het blijvend inzetten op primaire preventie (o.a. condoomgebruik en gepast testen) is prioritair om hiv als volksgezondheidsprobleem te elimineren tegen 2030, zoals vooropgesteld door de huidige VN-doelstellingen.

De beste strategie om een besmetting met hiv te voorkomen is het consequent gebruik van een condoom. Maar deze barrièrestrategie kan falen, waardoor een besmetting wel mogelijk is, zeker als dat condoomongeluk plaatsheeft met een partner met hoog risico op een hiv-infectie. In dat geval is er een back-up mogelijk: PEP (Post Exposure Profylaxis). Binnen de 48 uren na het incident start men met een vierweekse kuur van antiretrovirale medicatie. Wat kan een mogelijk besmettingsaccident zijn?

Er zijn aandoeningen die boeien en ook vermoeien. Hiv is er zo één. Aids is, excuseer mij de uitdrukking, een razend interessante aandoening. Er is één duidelijke oorzaak, een virus. Wat een verademing tussen al die multifactoriële, complexe chronische aandoeningen die onze dagtaak helemaal opvullen. Wie besmet is, blijft levenslang drager en progressief ontwikkelt zich een intrigerend ziektebeeld met exotische syndromen: Pneumocystis carinii-pneumonie, cryptokokkenmeningitis en een huidaandoening (eigenlijk een vaatziekte), het Kaposi sarcoom.