Als patiënten hoesten, oorpijn en keelpijn hebben, consulteren ze meestal een huisarts. Voor deze goedaardige respiratoire symptomen krijgen ze bovendien vaak een antibioticum voorgeschreven. Als we het antibioticagebruik in Europa via interventie willen optimaliseren, dan moeten we onder meer weten hoe patiënten denken over deze luchtwegsymptomen en antibioticagebruik. Hiertoe hielden de auteurs een enquête in vier Belgische, Britse en Nederlandse huisartsenpraktijken. Het hoge antibioticagebruik in België, in vergelijking met het Verenigd Koninkrijk en Nederland, kan deels verklaard worden...

De redactie heeft heel wat geïnvesteerd om materiaal dat werd gepresenteerd op het Eerstelijnssymposium 2002 klaar te stomen voor publicatie. De oogst is eerder schamel. De HIBO’s die een prijs mochten ontvangen, zijn er meestal in geslaagd hun stuk voor publicatie aan te bieden en dit stukje over diabeteszorg is het eerste van enkele korte verslagen. Toch blijft het buitengewoon belangrijk om goed onderzoek te doen in de zeer moeilijke eerstelijnssetting en hiervan ook nog een publiceerbaar rapport te maken. Wetenschappelijk onderzoek is onontbeerlijk voor de noodzakelijke professionalisering...

Hoe dikwijls wordt in de literatuur niet benadrukt dat het voordeel van antibiotica bij niet-immuun gecompromitteerde patiënten minimaal is en dat waakzaam afwachten waarschijnlijk de beste aanpak is. Toch blijven artsen massaal veel antibiotica voorschrijven. Het uitbouwen van waardevolle strategieën om dit voorschrijfgedrag te rationaliseren is enkel mogelijk als we een juist inzicht hebben in de manier en de redenen van hun voorschrijven. In 1996 observeerden studenten geneeskunde van de Universiteit Gent een duizendtal arts-patiëntcontacten met als klachten loopneus, verstopte neus en/of...

Lage therapietrouw (of compliantie) aan medische behandelingen kost de bestaande gezondheidssystemen jaarlijks handenvol geld. De volksgezondheid lijdt er sterk onder en artsen raken gefrustreerd. Kortom: het niet of gering naleven van een voorgeschreven therapie is een immens probleem waarvoor dringend oplossingen moeten worden gezocht. Tussen 1975 en 1999 ondernamen de auteurs van dit artikel een literatuuronderzoek over het fenomeen. In deze bijdrage synthetiseren zij op interessante wijze de resultaten van drie decennia van onderzoek. We vernemen meer over de knelpunten in het onderzoek...

Binnen de eerstelijnsgezondheidzorg wordt almaar meer kwalitatief onderzoek verricht op basis van focusgroepdiscussies. Auteurs die de resultaten ervan willen publiceren stuiten op een aantal moeilijkheden. De vaktijdschriften die in het verleden voornamelijk klinisch en kwantitatief onderzoek publiceerden, worden immers geconfronteerd met een voor hen vrij onbekende methodologie. Auteurs moeten hun onderzoeksmethode daarom uitvoerig expliciteren en het gebruik ervan rechtvaardigen. Omdat het hen aan routine ontbreekt, ervaren zij regelmatig problemen om dat op een zo volledig mogelijke manier...

Ieder jaar ziet de huisarts op 1 000 patiënten gemiddeld 30 à 40 patiënten met rugpijn. Het is bekend dat psychologische en sociale factoren een grote rol spelen in de ontwikkeling van chronische rugklachten. Het vroegtijdig opsporen van patiënten met een verhoogd risico op het ontwikkelen van chroniciteit is een aandachtspunt voor de huisarts. Maar hoe kan hij/zij hierop screenen? De Nieuw-Zeelandse ‘Screeningsvragenlijst voor Acute Rug-, Nek- of Schouderpijn’ werd ontwikkeld om de aanwezigheid van psychosociale risicofactoren vast te stellen bij patiënten met aspecifieke klachten van het...

Bij hoestklachten en vermoeden van een luchtweginfectie bestaat er geen evidentie om antibiotica voor te schrijven. Daarnaast zijn er de meerkost van antibiotica voor patiënt en gemeenschap, de nevenwerkingen en de ontwikkeling van bacteriële resistentie. De huisarts kan deze argumenten tegen het overmatig voorschrijven van antibiotica nog moeilijk naast zich neerleggen. Dit neemt niet weg dat het voor hem/haar zeer moeilijk blijft om patiënten te herkennen die baat hebben bij antibiotica. Inzicht krijgen in de redenen om in een bepaalde context antibiotica voor te schrijven, is van belang om...

Ouders maken zich snel zorgen wanneer hun kind hoest. Ze stappen naar de dokter, vragen om uitleg en geruststelling of om een voorschrift voor medicatie tegen hoest of slijmen. Hierbij is de kans vrij groot dat naar antibiotica wordt gegrepen. Het frequent medicatiegebruik bij kleine kinderen die hoesten staat in schril contrast met wat in de literatuur gezegd wordt over (het gebrek aan) effectiviteit van hoestmedicatie en antibiotica en de (potentieel ernstige) bijwerkingen ervan bij kleine kinderen. Hoe stond het in ons onderzoek? Bijna de helft van de ouders was overtuigd dat de...

COPD is een belangrijke doodsoorzaak die toeneemt in prevalentie. Lichte tot matige COPD wordt meestal door de huisarts behandeld. Bij ernstige COPD zijn longrevalidatieprogramma’s onder toezicht van revalidatieartsen noodzakelijk. In Nederland krijgen patiënten met lichte tot matige COPD van hun huisarts het advies om hun lichamelijke conditie te verbeteren. Dit advies is echter niet ‘evidence-based’. Deze studie wilde nagaan of in de literatuur bewijzen bestaan voor de effectiviteit van lichamelijke activiteit op de functionele status en de prognose bij patiënten met lichte tot matige COPD.

Worden patiënten met pijn op de borst door de huisarts anders benaderd dan op een spoedgevallendienst? Dit onderzoek probeerde deze vraag te beantwoorden en bestudeerde de invloed van de setting en de manier van verwijzen op de diagnostische case-mix bij patiënten met een schijnbaar identiek probleem. De resultaten geven aan dat er een significant verschil bestaat tussen de diagnoses aangeboden in de huisartsenpraktijk en die op een spoedgevallendienst. Bovendien is er een duidelijk verband tussen setting en verdeling van de verschillende diagnosen voor de klacht ‘pijn op de borst’.