Wat is de invloed van een wachtsysteem op de gezondheid van artsen? De resultaten van onderzoek hiernaar zijn zeer uiteenlopend, vooral wat de invloed op het cognitief functioneren betreft. Meer eens­gezindheid is er over de negatieve stemmingsveranderingen waaraan artsen van wacht onderhevig zijn. Bovendien betekent een wacht-­systeem een belasting voor het familiale en sociale leven. Meer en meer gaan dan ook stemmen op om een gestructureerder systeem van ploegenarbeid uit te werken.

Met "evidence based medicine" slaagt de geneeskunde een nieuwe denkrichting in: goede gecontroleerde gegevens uit syste­matisch onderzoek zijn nodig om de basis van de geneeskunde te verstevigen. Geneeskunde op basis van "ervaringen" volstaat niet langer. Toch kunnen niet alle problemen die zich in de praktijk voordoen, door dit nieuwe model worden gevat. Een ruimer denkkader met evidence based medicine als basis­attitude is nodig om ook de andere dimensies van de arts-­patiëntrelatie een plaats te kunnen geven.

Aandachtige lezers zullen het wel gemerkt hebben: Huis­arts Nu maakt moeilijke tijden door. Een gestaag op­drogen van de aanvoer van goede artikels maakt het moeilijk om ons verschijningsritme vol te houden. De oorzaken hier­van zijn wellicht veelzijdig. Toch laten we ons hoofd niet hangen. Twee initiatieven moeten het mogelijk maken Huisarts Nu terug op dreef te brengen en vooral u als lezer te blijven boeien.

Diepe veneuze trombose is een diagnose met belangrijke consequenties voor de patiënt. Ziet de arts ze over het hoofd, dan kan dit levensbedreigende consequenties hebben. Is de diagnose gesteld, dan volgt een lange behandeling met anticoagulantia. Deze behandeling vraagt frequente controles en is niet ongevaarlijk. Een doeltreffend gebruik van diagnostische procedures helpt bij de selectie van patiënten die bij de behandeling baat zullen hebben. Aan de hand van enkele gevallen worden hier de diagnostische en therapeutische mogelijkheden en grenzen van de huisarts aangegeven.

Een neuraalbuisdefect ontstaat door een fout in één of meer van de opeenvolgende stadia in de embryonale ont­wikkeling van het centraal zenuwstelsel, meestal optredend tussen de derde en zesde zwangerschapsweek. Ge­volg hiervan is een open (90%) of gesloten ( 10%) neuraal­buisdefect.

Dankzij overheidsfinanciering is het mogelijk geworden om aanbevelingen voor de medische praktijk met een grotere regelmaat uit te brengen. De aanbeveling "Preventie van neuraalbuisdefecten", die in dit nummer wordt gepubli­ceerd, is de opener van deze nieuwe reeks. Aanbevelingen over influenza, cariës, acute keelpijn, astma bij kinderen en acné zitten in de pijplijn. Hoe komen deze aanbevelingen nu tot stand en welke criteria kan de huisarts hanteren om hiermee kritisch om te gaan?

Terminale kankerpatiënten worden soms in het ongewisse gelaten over hun prognose omdat ze anders misschien de hoop zouden opgeven en dat dit pessimisme een nega­tieve invloed zou hebben op hun gezondheidstoestand. In dit arti­kel wordt aan de hand van de literatuur nagegaan of deze laatste veronderstelling wel correct is. Is er een verband tussen pessimisme en psychische gezondheid? Belemmert pessimisme de lichamelijke gezondheid? Spelen factoren zoals immunologie, stress en/of leef­gewoonten hierbij een rol? Ten slotte wordt besproken of kanker­patiënten informatie onthouden wel de meest...

Psychosociale factoren kunnen bij baarmoederhalskanker een rol spelen doordat ze het immuunsysteem aantasten. Vrouwen die een hoger risico lopen op baarmoederhalskanker ondervinden meer spanningen, hebben een minder oplossings­gerichte copingstijl, zijn jonger en hebben met meer partners seksu­ele ervaring opgedaan. In de preventie van baarmoederhalskanker kan ook met deze factoren worden rekening gehouden. Zou gerichte psychosociale begeleiding bijvoorbeeld het immuunsysteem kunnen versterken en zo het medisch ingrijpen verminderen?

Dit jaar trad in Nederland de wet "Beroepen in de lndividuele Gezondheidszorg" oftewel de wet "BIG" in werking. Deze wet maakt een einde aan de monopoliepositie van het medisch beroep in Nederland. Het algehele verbod op de onbevoegde uitoefening van de geneeskunde werd opgeheven waardoor er een opening kwam voor de toepassing van alternatieve geneeswijzen. Deze evolutie heeft het sociale en culturele gezag van de reguliere geneeskunde vooralsnog niet aangetast. Wel lijkt de Nederlandse geneeskunde in een meer pluralistische fase terecht te komen waarin de alternatieve en reguliere geneeskunde...

Huisartsen begeleiden vaak vrouwen tijdens hun zwan­gerschap en gelukkig worden ze slechts zelden gecon­fronteerd met zware verwikkelingen. Toch blijft het belangrijk om vrouwen goed op te volgen om bepaalde afwijkingen tijdig op te sporen. Pre-eclampsie is een gekende zwangerschaps­verwikkeling waarbij een aantal aanvullende en minder gekende parameters van belang zijn. Deze parameters kunnen de huisarts helpen om een onderscheid te maken tussen een voorbijgaande maar op te volgen situatie en een te verwijzen situatie.