In deze vierde bijdrage over praktische statistiek voor de huisarts gaan we achter de schermen kijken van onze spontane waarneming als huisarts. Iedereen heeft wel eens het gevoel: «Hé, dat is nu al het derde geval in één week tijd; is dat toevallig of zit er meer achter?» Met wat redeneren en enkele eenvoudige wiskundige begrippen kunnen we deze spontane waarneming toetsen via kansrekeningen uitvissen hoe «uitzonderlijk » onze waarneming wel is.

Naar aanleiding van twee recente bijeenkomsten over medische informatica, rees bij mij de vraag: waar staan we met de medische informatica binnen onze snel evoluerende huisartsgeneeskunde? De Belgische Vereniging voor Medische Informatica (M.I.M.) hield in maart laatstleden haar jaarlijkse statutaire vergadering, met daaraan gekoppeld — mede op aanvraag van de K.C.H. van de W.V.V.H. — een colloquium over medische databanken. Onlangs, in mei, had het jaarlijkse M.I.C.-congres plaats te Antwerpen op de campus van de U.l.A. Dit congres wordt jaarlijks georganiseerd door ofwel de M.I.M. ofwel haar...

Het heeft vaak niet veel zin om veel woorden te gebruiken als men iets eenvoudiger kan uitleggen door het te tonen. Vanuit deze filosofie kiezen wij af en toe voor de formule van de fotoreportage om technieken en vaardigheden van de huisarts aanschouwelijk te maken. Het wordt stilaan een traditie in HANU, die door grote delen van ons lezerspubliek gesmaakt wordt, zo leren we bij herhaling. Deze keer is de verwijdering van een geïnfecteerde atheroomcyste aan de orde.

In de eerste twee artikels van onze reeks over medische statistiek hebben we besproken hoe gegevens van wetenschappelijk onderzoek op een overzichtelijke manier samengevat kunnen worden, namelijk via grafische methoden of kengetallen. Dit onderdeel noemt men de beschrijvende statistiek : we beschrijven enkel wat we waargenomen hebben. In een volgende stap wensen we ook bepaalde fenomenen te verklaren: verklarende statistiek. In de beschrijvende statistiek verzamelt men b.v. gegevens omtrent het krijgen van AIDS via bloedtransfusies. In de verklarende statistiek formuleert men uitspraken als:...

De auteurs van het vlot leesbare boek «Op weg naar herstel. Een kans om te overleven» zijn Carl en Stefanie SIMONTON. Zij stellen een psychologische behandeling van kanker voor vanuit een gefundeerde wetenschappelijke visie. De kankertherapie komt deze keer niet uit de alternatieve geneeskunde; ze is uitgewerkt door mensen die in de klassieke geneeskunde werkzaam zijn.

In aanvulling op het artikel over het gebruik van de echografie in de huisartsenpraktijk in Michigan (zie vorige bladzijden) gaan we even in op de huidige Vlaamse situatie met betrekking tot echografie. Het enthousiasme van onze Amerikaanse collega's werkt inspirerend; het pleidooi vertoont trouwens belangrijke aanknopingspunten met het actuele Europese denken in de huisartsgeneeskunde. Toch moet het enthousiasme naar de situatie van de Belgische huisarts toe wat genuanceerd worden.

De radiologie en het nucleair geneeskundig onderzoek vormen een hoeksteen in ons hedendaags diagnostisch arsenaal. Het is dan ook belangrijk de potentiële risico's van dergelijke onderzoekingen adequaat te kunnen beoordelen om niet te vervallen in uitersten als ongemotiveerde stralingsangst of ongenuanceerd geloof in de onschadelijkheid van radioactiviteit.

Deze tekst is gebaseerd op een technisch document van de International Atomic Energy Agency (Wenen, 1986): What the general practitioner (MD) should know about medical handling of overexposed individuals. Ongevallen in de nucleaire sector, maar ook tijdens radiotherapie of transport van radioactieve stoffen, kunnen radioactieve straling doen vrijkomen. Algemeen genomen kan men de ongevallen als volgt indelen: — algemene uitwendige bestraling van het lichaam, — uitwendige bestraling van een deel van het lichaam, — contaminatie of radioactieve besmetting — uitwendig op de huid of inwendig na...

Een levende cel bestralen veroorzaakt ionisatie. Daardoor kan het DNA rechtstreeks beschadigd worden of er kunnen scheikundige reacties in de andere celelementen ontstaan. Bij deze scheikundige reacties komen sterk reactieve zuurstofatomen en hydroxylgroepen vrij, die op hun beurt DNA-elementen kunnen verstoren, met ernstige biologische schade tot gevolg. De gevolgen van bestraling zijn afhankelijk van de stralendosis, de wijze van bestralen, de aard en het doordringingsvermogen van de stralen.

Dit is het eerste artikel van ons dossier over nucleaire rampen. Om de materie zo duidelijk mogelijk te benaderen, hebben we gemeend de basisgegevens — eenheden en definities — in verband met radioactieve straling vooraf eens op een rijtje te moeten zetten. Dit is dus de grondlaag voorde verdere analyses. De lezer zal in dit artikel trouwens een kaderstukje vinden waarin alle gegevens nog eens overzichtelijk en schematisch bij elkaar staan; het dient om uitgeknipt, op een stukje karton gekleefd en doorheen deze dossier-HANU meegedragen te worden.