Het begeleiden van patiënten in hun laatste levensfase is een heel specifieke situatie. De verschillende hulpverle­ners, de patiënt en zijn familie moeten op elkaar worden afgestemd. Daarvoor is communicatie absoluut noodzakelijk. Duide­lijke afspraken moeten worden gemaakt, verwachtingen worden verwoord en mededelingen verzacht. Alleen dan kan de patiënt op zijn manier afscheid nemen. De vier volgende casussen van de hand van Marc Cosyns, winnaar van de derde prijs in de GlaxoWellcome­-wedstrijd, illustreren dit.

Mevrouw Peters is 53 jaar, 1m65 groot en ze weegt 56 kg.

Over het gebruik van de anticonceptiepil doen vele, vaak foute, verhalen de ronde. De huisarts moet tijdens een anticonceptieconsult dan ook goed peilen naar de voorkennis van de patiënte en die zo no­dig aanvullen en verbeteren. Bij migrantenvrouwen heersen bijvoorbeeld heel wat cultuurgebonden gebruiken en opvat­tingen over seksualiteit en anticonceptie die tot een onge­plande zwangerschap kunnen leiden. Het onderstaande relaas van Souhaila, Mariem en Fatima brengt een aantal veel voor­komende misvattingen aan het licht.

Hilde en Maarten komen samen op raadpleging.

Ziekte of een chirurgische ingreep maakt soms dat de seksualiteitsbeleving van de patiënt en zijn/haar partner sterk verandert. Zowel somatische als psychologische factoren kunnen hieraan ten grondslag liggen. In het specifieke geval van de aanleg van een stoma is die verandering dikwijls heel drastisch. De patiënt voelt zich niet meer aantrekkelijk en kan hinder ondervinden van de operatie. Als huisarts de seksualiteit zelf ter sprake brengen is dan de eerste stap in de goede richting.

Levertesten zijn bij Belgische artsen erg in trek. Toch hebben deze testen vaak een beperkte aantonende kracht; zeker bij een vage symptomatologie is de kans op een vals-positieve test reëel. In deze klinische les - door de jury van de GlaxoWellcome-prijs bekroond met een tweede plaats - tonen An De Sutter en Jan de Maeseneer in drie casussen aan dat een grondige anamnese, een klinisch onder­zoek en een beperkt aantal testen meestal voldoende zijn voor een verder beleid. De praktische beleidsvoorstellen bieden de huisarts bovendien een duidelijke leidraad.

Jos Van De Ven zit in de wachtkamer met een verbeten gezicht, half gebogen en stijf.

Deze maand is de casus in de klinische lessenreeks over seksualiteit, anticonceptie en seksueel overdraagbare aandoeningen toegespitst op het gynaecologisch onderzoek. De aandacht gaat hierbij uit naar een groep vrouwen voor wie het gynaecologisch onderzoek niet via de klassieke invalshoek van het anticonceptieconsult aan bod kan komen.

Het vroeg diagnosticeren van dementie is belangrijk voor de patiënt en zijn/haar omgeving. Het maakt een betere, integrale benadering mogelijk en voorkomt onbegrip bij familie en vrienden. Hoe nu dementie op het spoor komen? Gedragsproblemen en stoornissen in het dagelijkse functioneren kunnen een belangrijke aanwijzing zijn. Dikwijls gaan zij geheugenproblemen vooraf. Hoe de winnaar van de GlaxoWellcome-prijs, Jan de Lepeleire, tot een diagnose van dementie komt, vertelt hij hier aan de hand van drie casussen. Deze klinische les laat de moeilijkheden zien en reikt een bruikbaar stramien aan...

Zowat tien jaar geleden werd in het Verenigd Koninkrijk het facilitation-model ontwikkeld om huisartsen te ondersteunen bij het aanbieden van preventieve geneeskunde. In 1994 werd een proefproject opgestart om deze techniek in Vlaanderen te introduceren en om het oorspronkelijke model aan het Vlaamse gezondheidssysteem aan te passen. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de facilitator of begeleider en worden de voor- en nadelen van deze methode besproken.