Vincent is 40 jaar oud en komt altijd op consultatie met zijn mama, soms eens met zijn papa. Vrij ongebruikelijk, maar daar is een goede reden voor: Vincent heeft één chromosoompje meer.

Ik droom die nacht van mama. Dat ze doodgaat. Ze ligt in het ziekenhuis in een bed. Met allemaal slangen. Er piepen apparaten om haar heen. Ik sta naast het bed en fluister: ‘Mama, mama…’ Ze zegt niets terug. Ze lacht wel heel mooi. En ik kan haar aaien.

Mijn tweede week stage, haar derde week op de palliatieve eenheid. Zij heeft een tumor in haar buik, ik een krop in mijn keel. Marleen is gekomen om te sterven, ik om te leren van de stervenden.

Wanneer Emmanuella Van Paemel op 11 november 2011 wakker wordt, kan ze niet meer bewegen. Het is het begin van een lange zoektocht in de medische wereld. In haar boek ‘Tender loving care’ (TLC) beschrijft ze hoe ze haar leven terug in handen probeert te krijgen. Een fragment: Tot nader order ga ik gewoon verder met leven. De ene dag al wat beter dan de andere. Het ergste zijn niet de fysieke ongemakken, al zijn die er nog altijd. Het ergste is die verwarring, ik weet niet hoe ik het anders moet uitdrukken.

Ze is net terug van een tripje naar het lokale ziekenhuis. Een 'midweek', zeg maar. Tijdens het weekend verwezen door de wachtarts, wegens koorts en verwardheid. Ik heb geen zin om mijn telefoon overal mee te zeulen, zeker niet tijdens weekends, maar elke maandag ben ik dan toch weer teleurgesteld als ik zie hoe laag de drempel is voor sommige collega's om iemand binnen 'te draaien', zeker vanuit het rusthuis.

Hij lijkt sprekend op Ernest Hemingway, Alain alias ‘papa’: robuust, karakterkop, grijze baard. Hij heeft er niet alleen zijn ‘karuur’ van mee, maar ook de diabetes.

Het lukt hem niet, het knoopje van zijn rechtermanchet los te maken. Niet makkelijk, zo zonder duim, nu al twaalf jaar na de feiten. Het schuldgevoel huist nog steeds in mij, omdat ik het vroeger had moeten ontdekken, denk ik dan, misschien. Ik help hem dan maar uit de nood, want ik beschik nog over beide.

Veel meer dan dat is het niet: enkele ampullen deskundig intraveneus toegediend en weg is het leven, stopt het hart, verwijdt de pupil, verslapt de spiertonus en begint het rouwproces van de familie. Het lijkt een vrij mooie maartse dag te worden. Onverwacht goed uitgeslapen, sta ik vroeg op en begin aan het ritueel van de gifmenger, of nog: de mise en place van de uitvoerder. Dormicum® 5 ml, 10 ml spoelmiddel, vijfmaal 20 ml Diprivan® en tweemaal 20 ml Mivacron®. Voldoende vleugelnaalden voorzien, want ze 'heeft geen aders', wat me de laatste dagen behoorlijk zenuwachtig maakt. Stel dat ik...

Ik heb geen angststoornis, ik ben niet geplaagd door ervaringen uit het verleden en ik voel me in een goede fysieke en mentale gezondheid. Maar toch bekruipt me tijdens een wachtdienst af en toe een gevoel van onbehagen. Ain't no angel gonna greet me, it's just you and I, my friend. (Bruce Springsteen)

Helena wordt dit gezegende jaar 100 jaar, een eeuweling, stel je voor. Veerkracht zoals dit nu heet, was de kleine Polonaise niet vreemd, zoals ze in het dorp genoemd wordt. Ze wroette zich een weg door het leven met haar glimlach, liedjes in het Pools en hard werken op de grond.