Steeds meer huisartsen opteren om samen te werken met collega’s. Die beslissing wordt bepaald door een heleboel factoren. Dit betekent ook dat een alsmaar groter deel van de beroepsgroep in een nieuwe werksituatie terechtkomt. Het is van belang dat samenwerkende huisartsen hun manier van 'samen-werken' regelmatig onder de loep nemen en eventueel bijsturen. Dit artikel beschrijft een praktisch leerinstrument dat huisartsen kan helpen bij de evaluatie van de manier waarop zij onderling met elkaar werken.

De Huisartsengroep Fruithof werd in 1976 opgericht door twee huisartsen met een drukke solopraktijk (van vijftien jaar), met in hun kielzog drie jonge collega’s. De motivatie van de vijf vennoten om binnen een groepsstructuur samen te werken was erg verschillend, maar vormde bij de start geen belangrijk onderwerp van overleg of selectie. De Huisartsengroep Fruithof werkte van meet af aan in een aangepast gebouw dat gehuurd werd volgens de bepalingen van een handelspand. Als juridische structuur werd geopteerd voor een ‘feitelijke vereniging’.

Multiprofessionaliteit wordt in de toekomst één van de belangrijkste aspecten in de gezondheidszorg. In complexe patiëntsituaties, zoals in de thuiszorg, kan multiprofessioneel overleg immers oplossingen bieden. Multiprofessionaliteit betekent ook complementariteit in de hulpverlening. Om een zorg te verlenen die beter is afgestemd op alle noden van de patiënt, is dit een belangrijke voorwaarde. Vaak klagen patiënten over de zorgverlening. De verschillende in het proces betrokken beroepsgroepen spreken onvoldoende elkaars taal, waardoor de patiënt een gebrek aan continuïteit ervaart.

Lint is een dorp bij Antwerpen met 8 000 inwoners dat vier aparte huisartsenpraktijken telt: één duo- en drie solopraktijken. De onderlinge verstandhouding tussen deze huisartsen was al jaren bijzonder goed. Zij waagden de stap naar samenwerking. Sinds anderhalf jaar komen zij één keer per maand samen om de individuele praktijkvoering beter op mekaar af te stemmen. Dit resulteerde in een aantal tastbare afspraken.

In Gent bestaat een lange traditie van samenwerking tussen huisartsen onderling en met andere disciplines. Sinds juli 2000 kwam er een nieuwe praktijk bij: 'Nieuw Gent'. Een project met een unieke ontstaansgeschiedenis en met een aantal specifieke opdrachten.

Met enkele collega’s uit Anderlecht vroegen we ons vier jaar geleden af of de tijd niet rijp was voor een grote, centraal gelegen groepspraktijk. De eerste aanzet naar HELIX werd gemaakt. Hierbij werd gedacht aan een groot centrum naar Brits model waar huisartsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten, psychologen de spil zouden vormen van een eerstelijnscentrum.

Beslissen om de stap naar samenwerking te zetten is één ding, maar hoe begin je er nu aan? Dit tienstappenplan is het resultaat van groepsgesprekken, enquêtes, opleidingen en vroeger onderzoek over samenwerking en vormt een praktisch instrument voor de huisarts die wil samenwerken. Naast de beschrijving van de verschillende te volgen procedures, geeft dit stappenplan ook tips voor een betere realisatie van de doelstellingen.

Is samenwerking een thema dat huisartsen echt bezighoudt? Hoe denken zij erover en welke maatregelen moet de overheid nemen om samenwerking voor hen aantrekkelijk te maken? Via brainstormingsessies werd nagegaan wat er bij huisartsen in het veld leeft. Naast de vele drempels benadrukten de in ons onderzoek betrokken huisartsen dat zij wel bereid zijn de stap naar samenwerking te zetten. Maar met alleen een positieve ingesteldheid van de huisarts komt men er echter niet. Ook de overheid draagt een zeer grote verantwoordelijkheid wil samenwerking ingang vinden bij de beroepsgroep in de eerste...