Onze samenleving moet op een andere manier met ouder worden en ouderen omgaan. In onze westerse samenleving is er naast de opmerkelijke veroudering, vergrijzing en verzilvering ook een belangrijke verschuiving aan de gang in het optreden van ziekten en het ziek zijn bij ouderen.

Infectieziekten krijgen meer dan ooit aandacht in de media. Sinds maart van dit jaar worden we geteisterd met berichten over de A/H1N1-grieppandemie. Deze zomer werd zelfs paniek gezaaid. Terecht of gewoon komkommertijd voor journalisten? De eerste Belgische griepdoden vielen intussen te betreuren. Overtreffen we de jaarlijkse 1 500 overlijdens zoals bij een gewone wintergriep? Bovendien meldde men dat griepvirussen makkelijk resistent worden tegen de aanbevolen virusremmers en dat vaccins niet onmiddellijk beschikbaar zouden zijn.

Voor de lezer is dit het eerste nummer van een nieuwe jaargang, voor de redactie is dit het resultaat van een project waar we al enkele maanden mee bezig zijn. Elk jaar proberen we als redactie één of twee nieuwe projecten te realiseren. Dit jaar zijn we misschien te ambitieus. We willen het project van dubbelpublicaties met Huisarts en Wetenschap verder vorm geven, we gaan verder met de rubriek ‘Kort Nieuws’ die vorig jaar 53 bijdragen had, daarnaast is de lay-out volledig vernieuwd en zijn er duidelijke afspraken om tot meer praktijkgerichte bijdragen te komen. De stoutmoedigste vernieuwing...

Het wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van diagnostische tests is de laatste jaren sterk in beweging geweest. Het artikel van Ann Van den Bruel et al. (zie blz. 76-83) is een goed voorbeeld van het resultaat van deze evolutie.

Het gebeurt niet zo vaak dat een tijdschrift zoals de Annals of Internal Medicine zoveel aandacht besteedt aan een mispublicatie. Waarover gaat het? In 2003 werd een RCT gepubliceerd die de gastro-intestinale tolerantie en de effectiviteit van naproxen versus rofecoxib onderzocht. De trial liep over drie maanden en er was een beperkte medicatiestop bij patiënten die rofecoxib gebruikten. Deze RCT werd gepubliceerd in de Annals of Internal Medicine en passeerde dus probleemloos de reviewers en de redactie.

De lancering van de eerste Europese Antibioticadag door het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC, http://antibiotic.ecdc.europa.eu/) op 18 november van dit jaar toont aan dat de antimicrobiële resistentie nog steeds een prioriteit vormt voor de Europese Unie en haar lidstaten. Meer dan tien jaar geleden was ‘the microbial threat’ (de microbiële dreiging) de eerste van een reeks gesloten conferenties van de EU die microbiële resistentie tot een officieel thema van de EU maakten.

Dit editoriaal heeft niet de bedoeling om vraagtekens te plaatsen bij de aanbeveling ‘Depressie bij volwassenen’, integendeel. De aanbeveling op zich is een degelijk en prachtig werkstuk. Maar als huisarts mogen we niet voorbijgaan aan de intellectuele uitdaging om te reflecteren over de context waarin klachten en ziekten tot stand komen. Hiervoor is dit editoriaal een voorzet.

Is een appendicitis, een depressie of een sinusitis in België een andere ziekte dan in Nederland? Moeten ze verschillend worden behandeld of op een andere wijze wetenschappelijk worden onderzocht? Als het antwoord op die vragen ontkennend is, lijkt een samenwerking tussen de Vlaamse en Nederlandse wetenschappelijke tijdschriften voor huisartsen gepast.

Het voorschrijven van antibiotica voor gewone luchtweginfecties betekent balanceren tussen het risico op het missen van pneumonie of ernstige complicaties en het onnodig behandelen van infecties. Recent onderzoek heeft aangetoond dat antibioticagebruik resistente respiratoire pathogenen uitselecteerde bij individuele personen (zie ook Kort Nieuws).

De aanbeveling over cardiovasculaire preventie is klaar. Een degelijk werkstuk, goed onderbouwd en getoetst op de wetenschappelijke kwaliteit en de haalbaarheid in de praktijk. Nu met zijn allen aan de slag. Van de volwassen Belgen zou nauwelijks 5% een voldoende laag cardiovasculair risico hebben. Dit wil zeggen dat tezelfdertijd hun bloeddruk lager is dan 120/80 mmHg, dat ze niet roken, dat hun BMI minder is dan 26 en hun LDL-cholesterol lager dan 120 mg%.