Inzicht in iemands mentale veerkracht of ‘resilience’ kan helpen om ernstige stresssituaties of mentale problemen te verklaren en de mogelijke outcome van de situatie en/of behandeling te voorspellen. Door de hoge correlatie met de kans op burn-out zijn deze veerkrachtsmetingen ook waardevol bij de hulpverleners zelf, om aan die kant van de behandelingstafel beter zicht te krijgen op de kwetsbaarheden en limieten.

Patiënten die lichamelijke klachten presenteren zonder dat duidelijke organische afwijkingen kunnen worden gevonden (‘somatiserende patiënten’), komen frequent voor in de huisartsgeneeskunde. De grootste groep wordt gevormd door patiënten die acuut of transiënt somatiseren, meestal naar aanleiding van toegenomen stress en ongerustheid over hun lichamelijke klachten. Deze patiënten kunnen het best worden geholpen door een geruststellend somatisch onderzoek en, zo nodig, het veranderen van hun visie op hun klachten (‘psychologische reattributie’). In het beste geval brengt de huisarts deze...

Uit epidemiologische studies blijkt dat zelfdoding een belangrijke doodsoorzaak is bij jongeren en volwassenen in Vlaanderen en dat de Vlaamse incidentie van suïcidaal gedrag hoog is. Conform de internationale gegevens is er ook in Vlaanderen sprake van een ‘ontgrijzende’ trend waarbij de hoge suïcidecijfers bij oudere mannen aan het dalen zijn. Dit neemt echter niet weg dat oudere mannen een belangrijke risicogroep blijven voor zelfdoding. Naast ouderen is er evidentie voor een verhoogd risico op suïcidaal gedrag bij homoseksuelen, nabestaanden, patiënten die recentelijk ontslagen zijn na een...

Hoe kan de huisarts zo effectief (doelgericht) en efficiënt (energiezuinig) mogelijk medische informatie terugvinden? ‘Online On the Spot’ is een zoekmethode die de huisarts snel bij valide wetenschappelijke bronnen wil brengen die een antwoord bieden op een vraag die zich tijdens het consultatievoeren stelt.

Bij opvoedingsproblemen hebben ouders vaak een gevoel van mislukking, van tekortkomen, of een schuldgevoel omdat ze weinig beschikbaar zijn voor hun kinderen. De huisarts lijkt dan soms iemand die het allemaal weet, die beschikt over de waarheid of die de oplossing kent. Maar is de huisarts wel een pasklare supernanny? In dit artikel worden een aantal handvatten aangereikt die de huisarts helpen om de pedagogische competenties van ouders te verhogen en hen vooral terug vertrouwen te geven. Op die manier moedigen ze ouders, kinderen en adolescenten aan om zelf hun bouwsel te leren stutten.

Mantelzorgers van thuiswonende patiënten met dementie hebben het hard te verduren. Meer dan mantelzorgers van anders chronisch zieken kampen zij met depressieve gevoelens, waardoor de thuiszorg soms abrupt en traumatisch kan eindigen. Een zorgbemiddelaar die samen met de mantelzorger de thuiszorg begeleidt en op een uitdrukkelijke manier aanwezig is, kan de drempel van de hulpverlening en de subjectieve zorglast verminderen. Huisartsen geven bovendien aan nood te hebben aan duidelijke richtlijnen om het zorgproces rond de thuiswonende patiënt met dementie beter te begeleiden. Het aanbieden van...

Zoals in het vorige artikel van E. Thiery werd gesteld (zie blz. 37), is de vroegdetectie van ontwikkelingsstoornissen bij kinderen van groot belang om de prognose te verbeteren. In dit artikel wordt nagegaan welke instrumenten helpen om deze stoornissen tijdig op te sporen. Omdat vele factoren de ontwikkeling beïnvloeden, worden internationaal steeds meer de algemene screeningstests voor ontwikkeling verlaten. Het Van Wiechenonderzoek, dat in de meeste consultatiebureaus van Kind en Gezin wordt toegepast, plaatst de ontwikkeling in een ruimer referentiekader en biedt hierdoor meer...

De kracht van het communiceren en luisteren M.F. Delfos Het lijkt wel of alle kinderen tegenwoordig hoogbegaafd zijn, ADHD of een vorm van autisme hebben. Zijn zij werkelijk veranderd of worden we zelf steeds veeleisender? Huisarts Nu 2009;38(2):83-86

Automutilatie bij jongeren wordt vaak pas laat herkend. Niet alleen is de jongere beschaamd, ook het verslavende karakter van het automutileren zorgt ervoor dat hij of zij het goed verborgen houdt. Eenmaal de automutilatie is vastgesteld, moet van in het begin duidelijk worden gemaakt dat deze aanval op het eigen lichaam gestopt moet worden. Belangrijk hierbij is niet zozeer op het symptoom zelf in te gaan, maar het gedrag ruimer te kaderen en de jongere te helpen om zijn spanning te ‘mentaliseren’ in plaats van op zijn lichaam uit te ageren.

Bij een medische urgentie bieden familie, vrienden, collega’s of omstanders dikwijls spontaan hun hulp aan. Zij kunnen veiligheidsmaatregelen treffen en hulp bieden tot de professionele hulpverlening arriveert. Training in eerste hulp is essentieel om op dergelijke noodsituaties juist te reageren. Daarvoor moeten mensen getraind worden in de juiste hulpverlening; verkeerde training kan ineffectieve en zelfs schadelijke interventies tot gevolg hebben.