Huisartsen trachtten reeds verschillende keren, zonder veel succes, de preventiekaart in hun dagelijkse praktijk te verankeren. De redenen voor het falen bleven tot nu toe onduidelijk. Hypothesen voor dit falen formuleren, bleek evenmin vanzelfsprekend. Niettemin legde een groep huisartsen zich hierop toe en slaagden zij door toepassing van een inductieve onderzoeksmethode hierin. Methodisch Werken komt hierbij duidelijk om de hoek kijken, maar wordt ook op zijn kop gezet...

Onder leiding van het Vlaams Huisartsen Instituut werd in vijf Europese landen onderzoek verricht naar preventie in de huisartsenpraktijk. Dit gaf soms verrassende resultaten. Zo wordt er overal weinig geloof gehecht aan rookstopadvies, terwijl dit juist een bewezen effect heeft. In Vlaanderen bleek de preventiekaart weinig te worden gebruikt. De aanpassing hiervan alsook een beter dossier- en tijdsbeheer zijn volgens dit onderzoek dringend nodig, wil de huisarts zijn taak inzake preventie beter opnemen.

Dit artikel beschrijft de historiek van het overheidsbeleid ter preventie van ongewenste zwangerschap gedurende de voorbije 20 jaar. De maatregelen die de respectievelijke regeringen in beleidsnota ’s voorstelden, passeren de revue. Tevens wordt hun impact op de realiteit geëvalueerd. Zeker niet van belang gespeend als men weet dat de vraag naar anticonceptie in de huisartsenpraktijk binnen de rangorde van redenen voor consultatie op de negende plaats komt.

De verantwoordelijkheid van het individu voor zijn eigen gezondheid wordt meer en meer beklemtoond. Onvermijdelijk verhoogt dit het belang van gezondheidspromotie en de preventie van ziekten. De huisarts zal dus meer en meer en misschien wel op vraag van de patiënt preventief gaan handelen. Hoe hij preventie in het consult kan aanbieden, wordt in dit artikel aan de hand van een gevalsstudie uitgelegd.

Een schriftelijke enquête verricht aan al de Vlaamse universiteiten toonde dat vrij veel pas afgestudeerde huisartsen onvoldoende of zelfs geen enkele patiëntgerichte ervaring hebben met kankerpreventiemethodes. Zowel de voorlichtingsmethodes als het uitstrijkje of het rectaal toucher werden in de meeste gevallen te weinig geoefend. Uiteraard pleiten de auteurs dan ook voor een aanpassing van het opleidingsprogramma.

Huisartsen hebben het vaak moeilijk met bun preventieve taak, die nochtans een belangrijk deel van hun functie uitmaakt. Vooral de preventie van prostaatkanker, met een rectaal onderzoek om de drie jaar voor mannen ouder dan 45 jaar, wordt zowel door zeer ervaren als door jonge artsen dikwijls vergeten. Ook levert de vergelijking van het prostaat- met het vaginaal onderzoek een aantal verschillen op.