Allemaal hebben we ze al op het spreekuur gehad: de vijftigplusser die zich steeds frequenter ziek meldt omdat het werk fysiek te zwaar wordt, de callcentermedewerker die om een verlenging van arbeidsongeschiktheid vraagt omdat burn-out maar niet wil wijken of de jongeman die geen quarantaine wil uit vrees zijn job te verliezen.

Een bevraging leerde dat twee op drie werknemers negatieve stress op het werk ervaart.

In een vlotte schrijfstijl geeft klinisch psychologe Séverine Van De Voorde ons tips, tools en tricks om onze weg te vinden doorheen de mentale jungle. Deze omvat ons brein en alles wat we aan ons hoofd hebben, maar ook onze context van een complexe, veeleisende maatschappij.

Contact met de natuur zorgt voor stressreductie, minder depressie en frustratie, beter algemeen welzijn en meer positieve energie. Welke handvaten helpen deze kennis te implementeren in de praktijk?

Mantelzorgers die zich engageren in een thuiszorgsituatie, hebben vaak te lijden onder een grote fysieke en psychische werkbelasting. Depressie, burn-out en stress komen voor bij 50 tot 80% van de mantelzorgers. De manier waarop zij met de zorgsituatie omgaan, is bepalend voor het succes van de mantelzorg. In dit tweede artikel wordt aandacht besteed aan de zorgcontext en de invloed ervan op de mantelzorger: welke elementen tasten zijn algemeen welzijn aan en wat verstaat men onder werkbelasting? Wat zijn de stressoren die meespelen en hoe kan de huisarts als bewaker zicht krijgen op een eventuele neerwaartse spiraal in de zorgsituatie?

Verkoudheid is één van de meest voorkomende aandoeningen in de huisartsengeneeskunde. Nochtans is de hulp die de huisarts in dit verband kan verlenen, zeer beperkt. Volgens de man in de straat speelt stress ook een rol in het ontstaan van een gewone verkoudheid. In dit artikel wordt op basis van de literatuur nagegaan of dat inderdaad het geval is. Wordt dit aangetoond, dan beschikt de huisarts met het stressmodel overeen verklaring die strookt met het “gezonde verstand” en kan het voorschrijven van niet strikt noodzakelijke geneesmiddelen worden vermeden.

In een goed opgezet onderzoek werden 134 patiënten die reeds zes jaar deel uitmaakten van een dubbelblinde hypertensie trial (drug versus placebo), at random verdeeld om al dan niet relaxatietraining te volgen bij huisartsen die voor dat doel een speciale weekendopleiding kregen.

Cary L. COOPER heeft reeds eerder boeken over stress geschreven. Het hier besproken werk werd uit het Engels vertaald.

Heel wat mensen maken tijdens hun levensloop een ingrijpende gebeurtenis mee. De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders beschouwt een gebeurtenis als ingrijpend als men bedreigd is met de dood of ernstige letsels, als men getuige is van de dood of de ernstige letsels van iemand anders, als men te weten komt dat een naaste zo’n gebeurtenis heeft meegemaakt of als men herhaaldelijk blootgesteld wordt aan de aversieve details na zo’n gebeurtenis.

“Ga buiten naar een plek in de natuur, driemaal per week gedurende minstens een uur. Hier is een overzichtskaart van de natuurplekken in jouw omgeving en hoe je ze kan bereiken.”

Dit vlot geschreven boekje is een uitnodiging om even stil te staan in ons stressvol leven en aandacht te besteden aan de balans tussen onze draagkracht en draaglast. De auteur Els De Rijck is arts-hygiënist in de jeugdgezondheidszorg en actief in de preventie.

Stress, surmenage en burn-out zijn voorbeelden van veelvoorkomende maar weinig bestudeerde psychische problemen in de eerste lijn. In de literatuur zijn deze begrippen slecht omschreven en blijkt een standaardaanpak voor huisartsen niet voorhanden. Aan de hand van een casus wordt in dit eerste deel bij deze begrippen stilgestaan.

Slapeloosheid, angst en stress zijn veelvoorkomend in ons dagelijks leven en zijn van alle tijden. Als dit probleem als erg storend wordt ervaren (bij één op vijf mensen) en men zoekt hulp bij een hulpverlener in de eerste lijn, dan komt men meestal bij de huisarts terecht. Uit een vroegere studie van Project Farmaka bleek dat gemiddeld 60% van de klachten voor angst en zelfs tot 68% van de insomniaklachten medicamenteus behandeld worden. Medicamenteus betekent in 79% benzodiazepines voor angst en voor insomnia is dit zelfs tot 98%. Volgens de gezondheidenquête slikt één op de twee gebruikers dagelijks een benzodiazepine en uit de verkoopcijfers van 2007 blijkt het gebruik toegenomen te zijn tot 13% van de algemene bevolking.

Bij confrontatie met een trauma wordt het irrationele gevoel van veiligheid dat de meeste mensen hebben, doorbroken. In eerste instantie is het dan ook belangrijk om een getraumatiseerde patiënt een gevoel van veiligheid te bieden en hem de kans te geven zijn verhaal te doen. De arts moet vervolgens nagaan of het om een eenmalige dan wel herhaaldelijke traumatisering gaat, hoe de patiënt ermee omgaat en in hoeverre hij steun uit zijn omgeving krijgt. In sommige gevallen zal de huisarts direct moeten doorverwijzen naar een Centrum voor Hulp aan Slachtoffers of naar een Vertrouwensartscentrum voor kinderen. Bij lichtere trauma's is het voor de patiënt belangrijk om de reacties te kaderen als normale reacties op een abnormale situatie. Daarnaast is langdurige follow-up aangewezen, zeker bij patiënten die zich snel lijken te herstellen.