Door de vergrijzing van de bevolking en de stijgende kosten van de gezondheidszorg en de sociale voorzieningen is het beleid voor gezondheidspromotie en invaliditeitspreventie bij bejaarden aan herziening toe. De inspanningen om de risicogroepen bij bejaarden te identificeren en het verloop van vermijdbare problemen door ouderdom te beïnvloeden door vroeginterventie of multidisciplinair casemanagement, blijken tot nu toe weinig effectief. Dit gebrek aan succes wordt veroorzaakt door het overwicht aan managersperspectief binnen de eerstelijnszorg bij de gezondheidszorg voor bejaarden. Een...

Onze samenleving moet op een andere manier met ouder worden en ouderen omgaan. In onze westerse samenleving is er naast de opmerkelijke veroudering, vergrijzing en verzilvering ook een belangrijke verschuiving aan de gang in het optreden van ziekten en het ziek zijn bij ouderen.

In Vlaanderen zijn huisartsenpraktijken in volle evolutie. Het intenser gaan samenwerken met huisartsen onderling maar ook met andere disciplines is een zeer belangrijke trend.

In deze bijdrage wordt een proces beschreven van vijf huisartsen die van een solopraktijk, via een netwerk, geëvolueerd zijn naar een ‘HOED’ (huisartsen onder één dak). Om tot een optimale en goed functionerende praktijk te komen hanteerden ze een tienstappenplan dat vertrekt vanuit een duidelijke visie en missie. Ook tien raadgevingen om beter te samen te werken werden besproken en opgevolgd. Dankzij deze grondige voorbereiding en aangepaste nieuwbouw bleek na tweeënhalf jaar functioneren deze formule zowel voor de artsen als de patiënten een succes.

Vroegtijdige zorgplanning is een concept dat als doel heeft de zorg bij het levenseinde beter te doen aansluiten bij de wensen en voorkeuren van de patiënt. In dit artikel wordt op basis van de literatuur en de eerste ervaringen in rust- en verzorgingstehuizen een model van vroegtijdige zorgplanning ontwikkeld.

Steeds meer patiënten, vooral vrouwen boven de 45 jaar, maken gebruik van benzodiazepinen als slaapmiddel. Huisartsen geloven vaak te weinig dat deze patiënten hun chronisch gebruik zelf kunnen afbouwen. In deze studie, een praktijkproject in het kader van een thesis, kregen de patiënten die een benzodiazepine of ander middel als hypnoticum namen, een stopbrief toegestuurd. In combinatie met een gereduceerde dosisafbouw door de huisarts bleek deze minimale interventiestrategie wel effectief en stopte of verminderde bijna de helft van de patiënten hun gebruik.

Deze studie, in opdracht van de Vlaamse overheid, onderzocht het verband tussen het functioneren van de SamenwerkingsInitiatieven Thuiszorg (SIT’s) en de kwaliteit van zorg. Er bleek heel wat verwarring te zijn over de terminologie, de betrokkenheid van de verschillende partners en de organisatie binnen de verschillende SIT’s. Ook werd nog steeds een minderheid van de zorgbehoevenden met deze structuur bereikt. Missen de SIT’s hun doel?

In dit praktijkproject werd nagegaan in welke mate een gestandaardiseerde verwijsbrief invloed heeft op de kwaliteit van het verwijsproces. Vijf artsen stelden een op richtlijnen en consensus gebaseerde en toch flexibele sjabloon voor verwijsbrief op. Na twee maanden werd nagegaan of het werken met deze sjabloon resulteerde in betere verwijsbrieven. Men vergeleek hiertoe willekeurige verwijsbrieven uit het dossiersysteem vóór en na de introductie van de sjabloon. Op sommige, hoewel niet alle, punten kon een aanzienlijke verbetering worden vastgesteld.

In vorig nummer van Huisarts Nu werd reeds in twee artikels ingegaan op het belang van goede verwijsbrieven. Daarin werden verwijzingen naar de dienst spoedgevallen en verwijzingen van palliatieve patiënten besproken. In dit onderzoek werd nagegaan wat nu de richtlijnen zijn voor het opstellen van een goede verwijsbrief. Zo blijkt een standaardverwijsbrief zijn voordelen te hebben. Alleen moet er consensus zijn over de inhoud: welke informatie is belangrijk en wat kan eventueel worden weggelaten.

Huisartsen zijn in de dagelijkse praktijk nauw betrokken bij palliatieve patiënten met pijn. De noodzakelijke spoedopname in het ziekenhuis blijkt vaak moeizaam te verlopen, onder andere omdat de samenwerking tussen de verschillende diensten niet altijd optimaal is. Al is er in de meeste gevallen een verwijsbrief beschikbaar, gegevens over pijnmedicatie en dosering worden hierin nauwelijks vermeld. Er is dus nood aan goede richtlijnen.