Ook in Vlaanderen ervaren huisartsen en verpleegkundigen zorgsubstitutie als een meerwaarde: boeiend werk, ruimte voor authenticiteit en solidaire werkbelasting. Een gedeelde praktijkvisie, praktijkprotocollen en structureel overleg zijn doorslaggevend voor een goed georganiseerde zorgsubstitutie in de huisartsenpraktijk.

Zowel in Nederland als Vlaanderen maakt het (leren) werken op de wachtpost integraal deel uit van de huisartsenopleiding. Maar er zijn heel wat verschillen.

De prevalentie van actieve rokers in België is in dalende lijn. Momenteel rookt 19% van de Belgische bevolking, vergeleken met 24% in 2004.1 Diverse initiatieven liggen mogelijk aan de basis van deze daling. Vanaf 2004 werd roken verboden in de trein, op het werk en in cafés. Verpakkingen van sigaretten moesten duidelijk de gevaren van roken weergeven alsook het telefoonnummer van de Rookstoplijn.

Als academica, vervolgens als politica bij Agalev/Groen en tegenwoordig opnieuw als academica en voorzitter van de Bond Beter Leefmilieu (BBL) is Vera Dua al decennialang een bevoorrechte getuige van wat er inzake milieu en klimaat reilt en zeilt in Vlaanderen, België en de wereld. In die jaren zag ze zowel positieve als minder positieve evoluties.

Fysieke inactiviteit is een risicofactor voor chronische aandoeningen die mogelijk tot voortijdige sterfte kan leiden. Dagelijks voldoende fysieke activiteit kan de kans op het ontwikkelen van cardiovasculaire aandoeningen, overgewicht, diabetes mellitus, depressie en angst verkleinen. Net als fysieke inactiviteit heeft ook sedentair gedrag (langdurig zitten) nefaste gevolgen op de fysieke en mentale gezondheid. Voldoende fysieke activiteit en het beperken van sedentair gedrag zijn beide belangrijk om gezond ouder te worden.

Hoewel Vlaanderen en Nederland naast elkaar liggen, heeft de zorg buiten de kantooruren er zich verschillend ontwikkeld. In Nederland herorganiseerden de huisartsen rond de eeuwwisseling de eerstelijnsgezondheidszorg in avond-, nacht en weekenduren (ANW). Zo ontstond er een verschuiving van kleine rotatiegroepen naar grootschalige huisartsenwachtposten met 50 à 250 huisartsen die de zorg opnemen voor populaties van 100 000 tot 500 000 inwoners.

In België is abortus op verzoek van de vrouw mogelijk tijdens de eerste 14 weken van de zwangerschap (gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie). De legale beperkingen op abortus tijdens het tweede trimester van de zwangerschap leiden tot medisch toerisme in de buurlanden. Een abortus in het tweede trimester kan veilig verlopen wanneer deze uitgevoerd wordt door een bekwame gezondheidswerker. Hoe dan ook is er een groter risico op complicaties dan bij een abortus in het eerste trimester van de zwangerschap.

Elke arts die een aangifte van een overlijden invult, draagt actief bij aan de statistieken over sterftecijfers, doodsoorzaken, levensverwachting, verloren levensjaren, enzovoort. De C-strook (medisch geheim) van het aangifteformulier werpt daarbij een licht op de doodsoorzaken.

Er is de laatste tijd een groeiende interesse voor architectuur en infrastructuur van een huisartsenpraktijk. Huisartsen in Vlaanderen die hun praktijk willen bouwen of verbouwen, vonden vroeger nogal moeilijk concrete informatie. Architecten hadden vaak wisselende ervaring in de specifieke eisen die gepaard gaan met het bouwen van een huisartsenpraktijk.

Een grijze epidemie dreigt voor België en de meeste andere westerse landen. In 2012 stond de teller op 1,92 miljoen personen die 65 jaar of ouder waren, waarbij 0,57 miljoen personen 80 jaar of ouder waren. Die aantallen stonden voor respectievelijk 17,4% en 5,2% van de totale Belgische populatie. De komende jaren verwacht men een sterke stijging van deze aantallen. Naar 2030 toe spreekt men van 2,7 miljoen 65-plussers en 0,78 miljoen 80-plussers, die staan voor respectievelijk 22% en 6,3% van de Belgische bevolking. Voor 2050 spreekt men zelfs van 3,21 miljoen 65-plussers (24,5%) en 1,25...