Gerichte adviezen op het einde van het consult stellen huisartsen in staat om met een veilig gevoel een antibioticumvoorschrift achterwege te laten, ook op de huisartsenwachtpost.

Patiënten raadplegen de huisartsenwachtposten frequent voor niet-dringende medische zorgen. Dat zorgt voor een hogere werkdruk bij de artsen en oplopende wachttijden voor de patiënten. Bestaande triagesystemen, zoals 1733 en 112, verwijzen de patiënt naar de meest geschikte hulpverlener. Een online zelfevaluatie zoals de app ‘Moetiknaardedokter’ kan mogelijk voor een ontlasting van deze arbeidsintensieve en dure triagesystemen zorgen en resulteren in een efficiënter gebruik van de dienst spoedgevallen.

Een jaar geleden, op 16 maart 2020, werd een noodplan voor de huisartsgeneeskunde afgekondigd om de verspreiding van COVID-19 in te dijken. Hoe hebben huisartsen deze eerste periode ervaren?

Uit eerder onderzoek blijkt dat het werken op de wachtpost invloed heeft op het antibioticavoorschrijfgedrag van de huisarts. De specifieke context van de wachtpost verschilt van de eigen praktijk door eerste en eenmalige contacten met de patiënt, tijdsdruk, het gevoel een andere professionele rol/identiteit te hebben, het ontbreken van follow-up, enzovoort. De meeste huisartsen hebben het gevoel dat hun drempel om voor te schrijven daardoor daalt.

De meest voorkomende reden om de huisartsenwachtpost te contacteren is een infectie. De meeste patiënten met een infectie die zich hier aanbieden, zullen spontaan genezen. Op de wachtpost voelen artsen zich echter in een andere professionele rol dan in hun eigen praktijk.

Antibioticaresistentie is een toenemend probleem als gevolg van het onnodig en suboptimaal voorschrijven van antibiotica. Het grootste aandeel antibiotica wordt voorgeschreven in de eerste lijn. Ondanks alle inspanningen van de laatste twee decennia blijft België één van de koplopers in Europa wat het gebruik van antibiotica betreft.

Geneeskunde is geen nine-to-five gegeven. In Vlaanderen voorzien spoeddiensten en huisartsen van wacht in zorg buiten de kantooruren of out-of-hours care. In sommige regio’s kunnen patiënten eveneens terecht in huisartsenwachtposten.

De nieuwe Europese regelgeving over de bescherming van persoonsgegevens kreeg de benaming ‘General Data Protection Regulation’ of ‘GDPR’ mee, in het Nederlands ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’ of ‘AVG’. Doel is een kader te bieden voor het omgaan met persoonsgegevens van burgers binnen de Europese Unie (EU). Deze nieuwe regelgeving heeft ook impact op de bescherming van gegevens in de huisartsenpraktijk.

In de loop der jaren zijn in veel landen grote huisartsenwachtposten de belangrijkste speler geworden in het verlenen van zorg buiten de consultatie-uren. Deze huisartsenwachtposten bestrijken doorgaans een groot gebied en staan in voor de zorgverlening aan ruim 80 000 inwoners. Over het algemeen wordt ongeveer 70% van de zorg aan de bevolking in de weekends en feestdagen geregeld door de huisartsenwachtdiensten.

De organisatie van de eerstelijnszorg buiten de kantooruren is de laatste jaren erg veranderd. Zo zijn er huisartsenwachtposten bijgekomen naast de klassieke huisartsenwachtdiensten. De tevredenheid van de patiënt wordt gezien als een belangrijke parameter in de kwaliteit van die zorg. In dit literatuuronderzoek wordt nagegaan welke factoren de patiënttevredenheid in de eerstelijnszorg buiten de kantooruren beïnvloeden.