De zesde Gezondheidsenquête werd in 2018 uitgevoerd in opdracht van alle ministers met een bevoegdheid op het domein van volksgezondheid (federaal en op het niveau van gewesten en gemeenschappen). Doordat gezondheidsenquêtes herhaaldelijk worden uitgevoerd bij een representatieve steekproef van de bevolking en met een uniforme methodiek, is dit een nuttig instrument om de gezondheidstoestand en de levenskwaliteit van de algemene bevolking en de risicofactoren voor de gezondheid op te volgen.

Wereldwijd is 18% van de kankersterfte het gevolg van longkanker. Wie de diagnose te horen krijgt, heeft amper 15% kans om na vijf jaar nog in leven te zijn. Deze lage overlevingscijfers houden onder andere verband met een laattijdige diagnose. Het lijkt dan ook logisch om risicopersonen, zoals intensieve (ex-)rokers, regelmatig te screenen (via een lage dosis CT-scan) op de aanwezigheid van groeiende longnodules om zo longkanker te ontdekken in een behandelbaar stadium.

De epidemie van het coronavirus houdt het land in zijn ban. We staan machteloos op het individuele vlak: geen geneesmiddel en geen vaccin. Dan blijft er niets anders over dan beschermende maatregelen te nemen om de verspreiding zoveel mogelijk tegen te gaan, in de hoop dat de meest kwetsbare personen behoed worden voor een infectie. Hopelijk kunnen velen de dans ontspringen om na het uitdoven van de epidemie terug de gewone draad van het leven op te nemen.

De coronaperikelen zijn nog steeds merkbaar in de praktijk. Het jojobeleid, met op- en neergaande verstrengingen en versoepelingen, vormt geen stevige bodem voor de zorgcontinuïteit in de eerste lijn.

België scoort ondermaats in de toegang tot de gezondheidszorg voor mensen met een laag inkomen. 7% geeft aan dat het gezondheidssysteem hun zorgbehoeften niet kan opvangen, tegenover het Europese gemiddelde van 3,3%. Ook al blijven deze kwetsbare groepen in ons gezondheidssysteem in de kou staan, België heeft voldoende gezondheidswerkers om de zorgnoden op te vangen.

Het WHO-rapport benadrukt de urgentie om werk te maken van een een adequate zorg voor het mentaal welbevinden van wie opgesloten wordt in een gevangenis: screening bij opname en verblijf in een menswaardige leefomgeving met voldoende ruimte voor privacy en deelname aan een zinvolle dagbesteding.

De slogan ‘Blijf in uw kot’ van onze federale minister van Volksgezondheid had een dwingend, radicaal effect op de hele bevolking: iedereen kroop in zijn of haar schulp. Zelfs aanhoudende lichamelijke klachten waren voor velen geen reden om de dokter te contacteren.

Een gedetineerde in België heeft het recht om dagelijks een arts te zien. In 2015 raadpleegde elke (werk)dag 10% van de gedetineerden de gevangenisarts, wat resulteerde in gemiddeld 18,3 consultaties per gedetineerde per jaar.

Er is geen planeet B en daarom moeten we planeet A(arde) koesteren. Die aanpak leunt aan bij het opkomend concept van ‘One Health’: alle levende wezens op aarde hebben recht op een gezond en evenwichtig leven.

Om preventieve zorg te doen slagen is zelfmanagement door de burger cruciaal. Ook het paradepaardje van de preventieve zorg, de Gezondheidsgids, maakt deze transitie naar meer zelfmanagement. Met deze visietekst wil het kennisdomein Preventie en Gezondheidspromotie verduidelijken hoe dit in de praktijk kan worden doorgevoerd.