Zuurstofsaturatiemeters worden wereldwijd gebruikt op diensten voor intensieve zorgen, in de anesthesie en op spoedgevallen. Dat is niet verwonderlijk, want de zuurstofsaturatie in het bloed is de vijfde vitale parameter in de klinische evaluatie van een patiënt, naast pols, bloeddruk, temperatuur en ademhalingsfrequentie. De arteriële bloedgaswaarden zijn in een ziekenhuismilieu de gouden standaard om de zuurstofspanning in het bloed (PaO2), gecorreleerd met de zuurstofsaturatie (SaO2), te bepalen. Deze test is in een eerstelijnssetting zeer moeilijk te gebruiken. Is er een aanvaardbaar...

Patiënten met depressie komen in regel bij hun huisarts terecht en meestal speelt ook de behandeling zich binnen de eerste lijn af. Het therapeutisch arsenaal is gevarieerd en de persoonlijke voorkeuren van patiënten zijn cruciaal in de keuze van de diverse behandelopties: geen behandeling (zorgzaam afwachten van de evolutie), psychotherapie of medicatie.

Een zittend, weinig actief leven is de norm geworden in de westerse wereld, zowel tijdens de werkuren (zittend voor het beeldscherm of in de wagen) als tijdens de vrije tijd (televisiekijken). Deze groeiende sedentaire levenswijze zorgt wereldwijd voor jaarlijks vijf miljoen vroegtijdige overlijdens. Een zittend leven kan niet altijd vermeden worden, maar een belangrijke vraag is: kan (extra) fysieke inspanning de nadelige effecten van een sedentair leven compenseren of tenietdoen?

Slechte luchtkwaliteit in steden weerspiegelt zich in een stijging van het aantal ziekenhuisopnames voor ademhalingsgerelateerde aandoeningen. Dat is begrijpelijk, want de inwoners met ernstig chronisch longlijden zijn vatbaarder voor een verslechtering van de omgevingslucht en kunnen daardoor in ademnood geraken met hospitalisatie als gevolg.

De afweging 'antibiotica of niet' bij kinderen tussen een half en twee jaar met een acute otitis media gebeurt op geleide van het klinisch beeld. Een kuur met antibiotica is in de regel aangewezen bij een ernstig ziektebeeld, of als er geen verbetering optreedt na drie dagen afwachten. Eerste keuze in ons land is amoxicilline gedurende vijf tot zeven dagen; bij onvoldoende klinische respons wordt amoxicilline-clavulaanzuur aanbevolen. In de Verenigde Staten is amoxicilline-clavulaanzuur het eerstekeuzeantibioticum voor jonge kinderen met acute otitis media.

De beste strategie om een besmetting met hiv te voorkomen is het consequent gebruik van een condoom. Maar deze barrièrestrategie kan falen, waardoor een besmetting wel mogelijk is, zeker als dat condoomongeluk plaatsheeft met een partner met hoog risico op een hiv-infectie. In dat geval is er een back-up mogelijk: PEP (Post Exposure Profylaxis). Binnen de 48 uren na het incident start men met een vierweekse kuur van antiretrovirale medicatie. Wat kan een mogelijk besmettingsaccident zijn?

Mantelzorgers zijn een onmisbare schakel in de zorg voor zorgbehoevende ouderen. De Koning Boudewijnstichting onderzocht welke taken mantelzorgers op zich nemen, en vooral, welke knelpunten ze ervaren.

De Eerstelijnsconferentie was even 'slikken' voor de modale huisarts. Ons gekend hulpverleningsmodel staat op de helling. De eerste lijn is een 'team', concludeert Guy Tegenbos in dit nummer. Hij is een bevoorrecht getuige van het proces van deze Eerstelijnsconferentie. Maar werken we al niet lang 'in een team'? Ja, met de huisarts als spin in het web van de eerste lijn, de coördinator van de zorg, het centrale aanspreekpunt.

Deze maand behalen een paar honderd huisartsen-in-opleiding (haio’s) hun erkenning als ‘volwaardig’ huisarts. Ze hebben een lang en grondig traject achter de rug van basiskennis, omgaan met evidence, klinische stages en ervaringsgericht leren in een opleidingspraktijk, het ‘echte’ werk. Twee jaar om de hele medische bagage te boetseren tot een eigen stijl. In het begin wat aarzelend, onzeker, maar met steeds meer vertrouwen in de groei naar een eigen invulling van het huisarts zijn.

Er zijn aandoeningen die boeien en ook vermoeien. Hiv is er zo één. Aids is, excuseer mij de uitdrukking, een razend interessante aandoening. Er is één duidelijke oorzaak, een virus. Wat een verademing tussen al die multifactoriële, complexe chronische aandoeningen die onze dagtaak helemaal opvullen. Wie besmet is, blijft levenslang drager en progressief ontwikkelt zich een intrigerend ziektebeeld met exotische syndromen: Pneumocystis carinii-pneumonie, cryptokokkenmeningitis en een huidaandoening (eigenlijk een vaatziekte), het Kaposi sarcoom.