We moeten af van het idee-fixe dat elke zwangerschap enthousiast onthaald wordt. Deze zin staat in de eerste paragraaf van het opiniestuk van Carine Vrancken en Greet Poets van LUNA, de centra die instaan voor de opvang van vrouwen met een onbedoelde zwangerschap (blz. 21). Zeker huisartsen hebben wekelijks te maken met de uiteenlopende gevoelens die zwangerschap, en bij uitbreiding reproductieve gezondheid, kunnen oproepen.

In België zal één vrouw op vijf ooit in haar leven een zwangerschap laten afbreken. Tijd dus om dit op een normale manier te bespreken en komaf te maken met alle misverstanden en mythes.

Ooit vertelde een koppel mij tijdens het spreekuur waarom hun zoon, volgens hen, nooit de korsten van zijn boterhammen wilde eten. “Korsten”, legden ze me uit, “betekenen verbrand! En alles wat verbrand is, leidt uiteindelijk tot kanker. Doordat kinderen dichter bij de natuur staan, voelen zij dat nog aan. Wij daarentegen zijn te vervreemd van de natuur geraakt om dat nog te voelen.”

Vrouwen in Nederland die een ongewenste zwangerschap tot veertien weken willen afbreken, kunnen sinds 1 januari 2023 ook bij hun huisarts terecht voor een medicamenteuze behandeling, de abortuspilprocedure. Hierdoor hopen de initiatiefnemers van de wet de abortuszorg toegankelijker en kwalitatiever te maken. Deze aanpassing spoort ook met de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie om abortus tijdens het eerste trimester van de zwangerschap aan te bieden in de eerste lijn.

In het artikel ‘Statine-intolerantie en (sterk) verhoogd cardiovasculair risico: alternatieven voor statinebehandeling’ (Huisarts Nu 6, december 2022) was ik verwonderd over de conclusie. In het besluit las ik dat ezetimibe het meest gebruikte alternatief is wegens ‘het bewezen voordeel om cardiovasculaire events te voorkomen’. Dat was me niet bekend.

Met opgeteld 6100 gekende zeldzame ziektes lijdt in Vlaanderen ongeveer een half miljoen mensen aan een ‘zeldzame aandoening’. Toch voldoende indrukwekkend om minstens één keer per jaar, eind februari rond schrikkeldag, de aandacht erop te vestigen: Rare Disease Day.

Seksuele en reproductieve gezondheid is voor patiënten een cruciaal aandachtspunt want, bekeken vanuit onze evolutionele lijn, lijkt een gezond nageslacht op de wereld zetten zowat de belangrijkste levenstaak. Spijtig genoeg schuiven heel wat perinatale zorgtaken geluidloos weg uit het huisartsgeneeskundig handelen.

De opvolging van een zwangerschap door de huisarts, een vroedvrouw, collega-huisarts of gynaecoloog is momenteel versnipperd en onduidelijk. Er is geen integratie en coördinatie van een zorgplan. Gezien de huisarts meestal de eerste zorgverlener is die een zwangerschap vaststelt, moet dit moment aangegrepen worden om neutraal de opties te overlopen aan de hand van de noden van de toekomstige ouders. Dit komt de zorg ten goede voor moeder (partner) en kind.

Ondanks de grote veranderingen in de geneeskunde blijft de tragiek in mensenlevens dezelfde. Artsen van alle tijden maken hetzelfde mee. Dit schept een verbondenheid met artsen in verleden en toekomst, en artsen overal ter wereld.

Screening naar een aneurysma aorta abdominalis gebeurt via een eenmalige echografie. De sensitiviteit bedraagt 94-100% en de specificiteit 98-100%.1 Mannen van 65 tot 75 jaar die roken of een voorgeschiedenis hebben van roken, hebben het meeste baat (daling van mortaliteit) bij een screeningsprogramma. Dit voordeel is minimaal maar wel nog bestaand bij mannen van 65 tot 75 jaar dit nooit gerookt hebben.