Om een menswaardige gezondheidszorg te blijven garanderen heeft de eerste lijn nood aan een onderbouwde ethiek. Op basis van literatuur en gesprekken ontwikkelde het Vlaams EerstelijnsOverleg (VELO) daarom een standpunt over ‘eerstelijnsethiek’, die uitgaat van de personalistische verantwoordelijkheidsethiek. Om daadwerkelijk ethische ondersteuning te bieden bij actuele ethische knelpunten op de eerste lijn is er ook nood aan middelen en structuren vanwege de overheid.

Bij een medische urgentie bieden familie, vrienden, collega’s of omstanders dikwijls spontaan hun hulp aan. Zij kunnen veiligheidsmaatregelen treffen en hulp bieden tot de professionele hulpverlening arriveert. Training in eerste hulp is essentieel om op dergelijke noodsituaties juist te reageren. Daarvoor moeten mensen getraind worden in de juiste hulpverlening; verkeerde training kan ineffectieve en zelfs schadelijke interventies tot gevolg hebben.

Op basis van kosteneffectiviteitsstudies nemen beleidsmakers in de gezondheidszorg beslissingen over het invoeren van een nieuwe behandeling. Deze studies geven zowel informatie over de kosten als over de effecten van nieuwe behandelingen (of interventies). Wat de basisprincipes van deze kosteneffectiviteitsstudies zijn, wordt hier uitgelegd aan de hand van een praktisch voorbeeld.

Hoe kan het beleid inzake diabetes mellitus type 2 binnen eenzelfde groepspraktijk uniformer verlopen? Dit was het uitgangspunt van een praktijkproject, dat werd opgestart in 2003. Aan de hand van een duidelijk stappenplan werkten deze artsen een praktijkrichtlijn voor diabeteszorg uit, waarin duidelijke afspraken werden gemaakt over de behandeling, registratie en samenwerking.

Patiënten hebben soms moeite met het accepteren van de diagnose depressieve stoornis. Wij wilden weten hoe patiënten reageren als de huisarts met een sceeningsprogramma actief op zoek gaat naar eventuele symptomen en zij vervolgens te horen krijgen dat zij een depressieve stoornis hebben.

Tijdens het hooikoortsseizoen wordt neusloop al snel geassocieerd met allergische rhinitis. Toch zijn er voor neusklachten ook vele andere oorzaken mogelijk, zoals in deze klinische les wordt aangetoond. Welke ziektebeelden kan de huisarts overwegen, welke lichamelijke of labo-onderzoeken zijn noodzakelijk en hoe wordt het best behandeld, medicamenteus en preventief?

Acupunctuur wordt niet gebruikt in de huisartsgeneeskunde. Tenminste, geen enkele NHG-Standaard of Domus Medicaaanbeveling raadt het als behandelmethode aan. Met de beschikbare gegevens was dit waarschijnlijk het enige juiste standpunt. Nochtans zou dit in de nabije toekomst weleens kunnen veranderen. Bij regelmaat van de klok verschijnen er grote, goed opgezette interventiestudies in hoog aangeschreven medische tijdschriften die positieve resultaten tonen. Heet van de naald is dan ook de aanpassing van twee Cochrane-reviews in het voordeel van de acupunctuur.

Naar aanleiding van het artikel in Kort Nieuws over het effect van onafhankelijke artsenbezoeken (zie blz. 213) wordt hier Project Farmaka vzw, en meer bepaald het project Onafhankelijke Artsenbezoekers, verder besproken.

Frans werd algauw een goede klant, zowat 16 jaar geleden. Een goede klant, onnatuurlijk, toch? De arts moet alles doen om geen patiënten te zien, want hij moet zorgen dat ze genezen en gezond blijven. Een lege wachtzaal is dan een teken van kwaliteit: het resultaat is bereikt...

Waarom een bepaald gedrag, in dit geval eetgedrag, helemaal ontspoort, is te verklaren door een complexe interactie van psychologische, sociale en biologische factoren. De aanpak van eetstoornissen zoals anorexia nervosa, boulimie of een niet-gespecificeerde eetstoornis vraagt dan ook om een multidisciplinaire aanpak. Na een theoretische introductie wordt hier aan de hand van een casus stap voor stap geïllustreerd hoe de huisarts een boulimiepatiënt het best kan opvolgen.