Aan de redactie van Huisarts Nu Geachte Collegae, Met zeer veel interesse hebben wij het artikel "De Orthopedische Geneeskunde en de Eerste Lijn", Huisarts Nu 9, november 1991, blz. 415-423 gelezen.

De “European Association of Organisations for Home Care and Help at Home ” is een vrij nieuwe organisatie. Overleg over de grenzen heen, én druk uitoefenen op de verschillende Europese beleidsinstanties behoort tol de doelstellingen. De realisatie hiervan is evenwel niet zo evident. Vooral de verschillende talen en niveau ’s waarop de vertegenwoordigers met elkaar spreken, blijken ernstige hinderpalen te zijn. Toch kan dit nieuwe initiatief zeker voor de toekomst, erg waardevol zijn.

Welke is dé definitie van thuiszorg? Waarom is thuiszorg tegenwoordig zo actueel? Moeten thuiszorgbehoeften 'professioneel' worden ingeschat? Wat is het belang van vertrouwen in de thuiszorg? Hoe staat de huisarts tegenover emotionele problemen van de thuiszorg-patiënt? Hoe is de situatie in de stad? En hoe vang je de CVA-patiënt thuis op? Het congres van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) formuleerde op deze vragen een antwoord met een relativerende ondertoon.

De aandoeningen die in de thuiszorg het meest voorkomen, zijn aandoeningen van het zenuw- en endocrien stelsel, hart- en vaatziekten en aantasting van het bewegingsapparaat. Uiteraard spitst de medische kennis van de huisarts zich hierop toe. Maar om thuisgezondheidszorg als vak, zoals de geneeskunde als vak, te beheersen, is er meer vereist. Psychosociale en technische kennis en vaardigheden enerzijds, en bereidheid tot samen werken en tot afweging van al de factoren die lukken of mislukken mee bepalen anderzijds, zijn essentiële voorwaarden om het vak "thuisgezondheidszorg" te beheersen...

Thuiszorg in Nederland vertoont enig verschil niet de thuiszorg in België. In beide landen wil men nochtans de zorgbehoeften van de patiënt als uitgangspunt hanteren, maar in het noorden zijn de modellen hiervan structureel reeds verder uitgewerkt. Of lijkt dit maar zo? En bevinden we ons in België met het 'Besluit Weckx” op de goede weg? Aan de lezer om te beslissen.

Dcit er aan thuiszorg grenzen zijn, is duidelijk. Maar ook in het Besluit van de Vlaamse Executieve in verband met thuiszorg werden een aantal aspecten over het hoofd gezien: beïnvloeding van de situatie door de sociaal-culturele context ontbreekt zodat thuiszorg op weg is een zorg voor de middenklasse te worden. Dit artikel illustreert de hiaten aan de hand van gevallen uit de praktijk. Hoe kan je dit als huisarts opvangen en de best mogelijke oplossing realiseren.

Dooreen bestaande thuiszorgorganisatie werden in een onderzoek de bepalingen van het nieuwe Besluit van de Vlaamse executieve aan de realiteit getoetst: welke waarde hebben het zorgenplan, de functie van zorgbemiddelaar en de score inzake hulpbehoevendheid in de praktijk? Naast informatie zoals het profiel van patiënt en hulpverleners, de frequentie van al dan niet professionele tussenkomsten, en de door de zorgbemiddelaar vervulde taken, bezorgde dit onderzoek ook meer inzicht in de domeinen van thuiszorg (zoals dementie en kraamzorg) waarbij de toepassing van het besluit problemen oplevert...

Gecoördineerde thuisgezondheidszorg heeft aan belang gewonnen. De waarde van de samenwerking op zich is immers hoger dan de som van de individuele waarden van elke hulpverlener. Die samenwerking houdt overleg met verschillende disciplines, met familie en patiënt, en regelmatige teamvergaderingen in. Zo is een patiëntgerichte benadering mogelijk waarbij naast een toename van de kwaliteit van de thuisgezondheidzorg de tevredenheid bij patiënt en hulpverleners groter wordt. Ook voor de huisarts biedt interdisciplinair overleg een meerwaarde... Het artikel wordt afgerond met enkele kritische...

In hoeverre is een patiënt hulpbehoevend? Om de behoeftegraad te kunnen meten, werd een instrument ontwikkeld: de zorgbehoefteschaal. Zowel voor de individuele patiënt als voor de hele populatie kunnen zo de zorgbehoeften worden vastgesteld. Fysische, maar ook psychische afhankelijkheid, de sociale context en het comfort spelen hierin mee. Onderstaande tekst geeft uitleg over de samenstelling, het gebruik en het nut van de KATZ-schaal.

Planmatig werken kan de kwaliteit van de hulpverlening verhogen. Voor thuisgezondheidszorg, waarbij hulpverleners samen werken, gaat dit zeker op. Bij individuele thuiszorg wordt dan ook dikwijls met een (individueel) zorgenplan gewerkt. Steevast verwacht men van de huisarts dat hij het initiatief tot het opstellen van een dergelijk plan neemt (wat zijn spilfunctie in de thuiszorg ook hier bevestigt). De concrete invulling ligt evenwel in handen van de zorgbemiddelaar.