Tijdens een kort verblijf in een ander land zijn verschijnselen als (extreme) vermoeidheid, verwardheid en een vermindering van het beoordelingsvermogen niet zeldzaam.

35.000 reizigers kregen tijdens hun terugvlucht vanuit West- of Oost-Afrika een enquêteformulier uitgedeeld dat ze later ingevuld terug moesten sturen.

Robert Steffer (Institute for Social and Preventive Medicine van de universiteit van Zurich) stelde een soort «hitparade» op van de gezondheidsproblemen waarmee reizigers bij hun terugkeer na een kort verblijf in de tropen geconfronteerd worden.

Een patiënt is ziek en wenst een herstelverlof ... Hij/zij wordt in een buitenlands ziekenhuis opgenomen ... Hij/zij moet dringend gerepatrieerd worden .. Hij/zij wenst een reis te annuleren wegens ziekte van zijn/haar kind ... Al deze situaties stellen je als huisarts voor administratieve problemen. Kennis over hoe je moet handelen en wat de heersende regelingen terzake zijn, is onontbeerlijk.

De geneesmiddelenwijzer is een uitgave van de werkgroep farmacotherapie van de Koninklijke Apothekers Vereniging van Antwerpen (KAVA) en het laboratorium farmacologie van de Universitaire Instellingen Antwerpen (UIA). De folder zet enkele algemene bakens uit over medicatie die nuttig is tijdens een reis of vakantie. Het staat natuurlijk iedere arts of apotheker vrij er concrete produkten aan te koppelen. In dit artikel zullen we enkele algemene beschouwingen geven bij de verschillende soorten geneesmiddelen, zodat daaruit het advies of het voorschrift opgemaakt kan worden.

Voor reizigers met een gekend gezondheidsprobleem is een medische raadpleging voor de afreis uiterst nuttig. De eerste vraag is of er geen contra-indicatie is voor de reis zelf, in casu vliegtuigreizen. Daarna moet men er zich van vergewissen of de levensomstandigheden in het buitenland een bestaande ziekte zullen verergeren. Meestal bestaat de raadpleging echter uit het bespreken van aanpassingsproblemen en geschikte voorzorgsmaatregelen en het voorschrijven van medicatie. De nadruk in dit hoofdstuk ligt op langdurige verblijven in de tropen.

Sommige «aandoeningen» overkomen reizigers zonder dat ze echt ziek zijn. Ze zijn niet besmet met een of ander tropisch virus en toch voelen ze zich niet goed om een reden die nauw samenhangt met het feit dat ze op reis zijn. Dergelijke ongemakken zetten we in dit artikel even op een rijtje, hoogteziekte, jet-lag, reizigersdiarree en bewegingsziekte.

Veel infectieziekten kunnen gemakkelijk met soms eenvoudige maatregelen voorkomen worden. Enkele basisthema's zijn: veilig voedsel en water, veilig zwemmen, afdoende bescherming tegen insekten, veilig seksueel verkeer en de preventie van creeping eruption.

Naast de aanbevelingen voor vaccinatie in het vorige artikel in ditzelfde themanummer, gaan we in dit aanvullende stuk in op vaccinatie-aanbevelingen voor langdurig verblijf in het buitenland. Meer bepaald de Japanse encephalitis, rabies, tuberculose en BCG, en het meningococcenvaccin komen hier aan bod, bekeken vanuit de specifieke optiek van een verlengd bezoek en niet zozeer een (door)reis.

Op een spreekuur voor reizigersadvies gebeurt het regelmatig dat mensen een dag voor hun vertrek naar het buitenland nog gauw even «hun vaccinaties komen halen». Meestal valt er wel een mouw aan te passen, maar het is toch handiger — en voor de reiziger trouwens veiliger — als de tussenkomst iets vroeger gepland wordt. Laten we de bestaande vaccinaties even overlopen.