Sinds het omwoelen van de grond voor de Oosterweelwerken op Linkeroever in Antwerpen, is PFAS nog steeds in het nieuws en misschien zelfs in de omgeving van jouw huisartsenpraktijk. Dat kun je nagaan via een gedetailleerde kaart die Karl Vrancken, PFAS-opdrachthouder van de Vlaamse overheid, opstelde.

U hebt wellicht ook al eens pijn gevoeld waar u geen blijf mee wist. Pijn mag dan een alarmsignaal zijn dat om onderzoek vraagt, het voelen van de pijn houdt toch wat anders in. Pijn is een zintuigelijke ervaring maar niet actief en gericht zoals bij kijken of horen. Ze is het passief ondergaan van een teveel dat we zo gauw mogelijk weg willen. Lukt dat niet, dan belet toenemende pijn ons te concentreren op onze dagelijkse bezigheden.

Met opgeteld 6100 gekende zeldzame ziektes lijdt in Vlaanderen ongeveer een half miljoen mensen aan een ‘zeldzame aandoening’. Toch voldoende indrukwekkend om minstens één keer per jaar, eind februari rond schrikkeldag, de aandacht erop te vestigen: Rare Disease Day.

We moeten af van het idee-fixe dat elke zwangerschap enthousiast onthaald wordt. Deze zin staat in de eerste paragraaf van het opiniestuk van Carine Vrancken en Greet Poets van LUNA, de centra die instaan voor de opvang van vrouwen met een onbedoelde zwangerschap (blz. 21). Zeker huisartsen hebben wekelijks te maken met de uiteenlopende gevoelens die zwangerschap, en bij uitbreiding reproductieve gezondheid, kunnen oproepen.

Dit opiniestuk verwoordt een controversieel standpunt van een collega-huisarts over COVID-vaccinaties. De redactie van Huisarts Nu staat achter de strategie om zoveel mogelijk mensen te vaccineren, want anders blijft SARS-CoV-2 smeulen in de groep van ongevaccineerde mensen. Uiteindelijk blijft COVID-19 een urgentie voor de volksgezondheid en zorgt het nog steeds voor oversterfte. Toch vinden we het interessant om dit standpunt over al dan niet (verplicht) vaccineren integraal te publiceren.

In de huidige maatschappij zijn huisartsen, die in lang vervlogen tijden zeer gerespecteerd werden, gepenaliseerd tot het uiterst bekwaam uitschrijven van (ziekte)attesten. De COVID-pandemie deed er nog een schepje bovenop, want er werd ons opgelegd alle attesten voor ziekte en quarantaine uit te schrijven.

Meten is weten, het jarenlange mantra, is overal: in overzichtsgrafieken, tussentijdse beoordelingen, kwaliteitsindicatoren voor de prakijk... Verliezen we ons in registreren en rapporteren, en gaan we voorbij aan de inhoud?

Door het euthanasieproces krijgen patiënten vaker een ontwijkend of zelfs negatief antwoord van hun huisarts op de vraag naar euthanasie. Dat kan aanleiding geven tot een langdurig en pijnlijk proces met te lange wachttijden. Enkel collegiale samenwerking, tussen artsen en LEIFartsen, kan de schade herstellen die het proces heeft uitgelokt.

Na mijn afscheid als academicus aan de UAntwerpen ga ik weer aan de slag als huisarts. Tussen beide is een wisselwerking: een afdeling huisartsgeneeskunde moet voortdurend haar voelhorens in de praktijk hebben en het veld voeden met ideeën en evidentie.

Roy Remmen oppert in zijn afscheidsrede dat de huidige geneeskundige opleiding misschien nog een tandje hoger zal moeten schakelen om jonge huisartsen te wapenen voor het levenslang uitoefenen van hun boeiend, maar ook veeleisend beroep. Als arts van ‘de jongere generatie’ trek ik die vraag graag open: moet de opleiding geneeskunde inderdaad (nog) een tandje bijsteken of moeten we als huisarts op regelmatige basis eens terug naar de schoolbanken?