De stijgende prevalentie van obesitas en diabetes type 2 zowel bij volwassenen als bij kinderen is een wereldwijde bezorgdheid. Meerdere studies wezen al op de mogelijke rol van slaapduur in het ontstaan van deze aandoeningen.

Slapeloosheid, angst en stress zijn veelvoorkomend in ons dagelijks leven en zijn van alle tijden. Als dit probleem als erg storend wordt ervaren (bij één op vijf mensen) en men zoekt hulp bij een hulpverlener in de eerste lijn, dan komt men meestal bij de huisarts terecht. Uit een vroegere studie van Project Farmaka bleek dat gemiddeld 60% van de klachten voor angst en zelfs tot 68% van de insomniaklachten medicamenteus behandeld worden. Medicamenteus betekent in 79% benzodiazepines voor angst en voor insomnia is dit zelfs tot 98%. Volgens de gezondheidenquête slikt één op de twee gebruikers...

Slaapproblemen komen vaker voor bij kinderen dan we op het eerste zicht merken: ongeveer één kind op drie krijgt er vroeg of laat mee te kampen. Bij kinderen wordt 80% van de slaapproblemen veroorzaakt door verkeerde slaapgewoonten. Mits het toepassen van een aantal eenvoudige maar erg belangrijke basisregels kunnen de meeste slaapproblemen redelijk vlot worden opgelost. Aan de hand van enkele typische casussen wordt in dit artikel uitgelegd hoe een kind terug goed kan leren slapen.

Het verband tussen overgewicht en slaapapneu berust vooral op observationeel onderzoek uit het verleden. De ‘evidence base’ om aan deze groep patiënten systematisch gewichtsreductie aan te bevelen is echter zwak en vooral gebaseerd op kleinere studies waaronder ook een aantal niet-gecontroleerde.

Voldoende slaap blijkt uit meerdere onderzoeken geassocieerd te zijn met een aantal gezondheidsvoordelen, zoals een geassocieerd lager risico op ischemische hartziekten. Naast het verband met dergelijk potentieel levensbedreigende aandoeningen heeft men in het verleden ook al gekeken naar het verband met meer banale, maar wel frequentere aandoeningen zoals een verkoudheid.

Hoe dikwijls raden we onze patiënten niet aan om voldoende te slapen? “Als jongere heb je toch minstens 8 uur per dag nodig”, zo hebben wij het van onze ouders geleerd. En zo geven we het door aan onze patiënten, zeker in tijden waarin de slaapbehoefte op de proef wordt gesteld, bijvoorbeeld tijdens examenperiodes.

In de huisartspraktijk melden zich veel mensen aan met slaapstoornissen. In België worden veel benzodiazepines voorgeschreven. Bovendien is het aantal chronische gebruikers van slaapmiddelen niet gering. Slaapstoornissen bij kinderen komen veel minder frequent voor, maar vormen een lastig probleem, met in het minst voor de ouders die er geen oplossing voor weten. Ook de huisarts wordt met een probleem geconfronteerd: kinderen geef je niet graag benzodiazepines. Is er een alternatief ?

Ranitidine is werkzaam tegen oesofagitis, maar heft de symptomen met altijd volledig op. Slapen met het hoofdeinde van het bed hoger zou ook resultaten geven, maar werd nog niet objectief onderzocht.

In 1982 deed de Franse schoolarts C. FRANCO een statistisch onderzoek bij schoolkinderen, nadat zij reeds vaak bepaalde kenmerken en zelfs afwijkingen had waargenomen bij buikslapende babies en kinderen.