Cijfers van het Federaal Kenniscentrum en statistische gegevens van het Riziv en de federale overheidsdienst Volksgezondheid geven aan dat we afstevenen op een relatief en absoluut tekort aan huisartsen. Veel Vlaamse huisartsen zijn ouder dan 55 jaar en de instroom van nieuwe huisartsen is onvoldoende om de uitstroom op te vangen. Ondertussen veroudert de bevolking met meer chronische zorg tot gevolg.

Om ongeplande ziekenhuisopnames te voorkomen wordt vooral ingezet op een snellere en gemakkelijkere toegang tot de eerstelijnszorg. Studies betreffende zorgcontinuïteit hebben bewezen dat hoe frequenter een patiënt door de eigen arts wordt opgevolgd, hoe meer voldoening dat geeft. Het levert ook een betere levenskwaliteit op bij personen met chronische aandoeningen.

‘Zou u verrast zijn mocht uw patiënt in de komende 6 tot 12 maanden overlijden?’ Deze surprise question werd meer dan tien jaar geleden ontwikkeld en wereldwijd gebruikt om patiënten te identificeren met een verhoogde palliatieve zorgnood.

In 83 gemeenten in Vlaanderen hebben huisartsen een extra troef om hun patiënten gezond te houden. Ze kunnen patiënten verwijzen naar een beweegcoach voor een professionele, individuele begeleiding. Het is niet de bedoeling om fervente sporters en fitnessaanhangers naar de beweegcoach te sturen.

Een jonge dame met exotische achternaam staat bij mij op de agenda. Het is haar eerste consultatie in deze praktijk en dus is er nog niets bekend over haar voorgeschiedenis.

Ik droom die nacht van mama. Dat ze doodgaat. Ze ligt in het ziekenhuis in een bed. Met allemaal slangen. Er piepen apparaten om haar heen. Ik sta naast het bed en fluister: ‘Mama, mama…’ Ze zegt niets terug. Ze lacht wel heel mooi. En ik kan haar aaien.

In de loop der jaren zijn in veel landen grote huisartsenwachtposten de belangrijkste speler geworden in het verlenen van zorg buiten de consultatie-uren. Deze huisartsenwachtposten bestrijken doorgaans een groot gebied en staan in voor de zorgverlening aan ruim 80 000 inwoners. Over het algemeen wordt ongeveer 70% van de zorg aan de bevolking in de weekends en feestdagen geregeld door de huisartsenwachtdiensten.

Een gezonde dame van 38 jaar krijgt ’s morgens plotseling pijn in de onderbuik, die gepaard gaat met braken. Ze wacht even af, maar consulteert dezelfde voormiddag toch haar huisarts die geen belangrijke afwijkingen vaststelt bij het klinisch onderzoek en haar geruststelt. De pijn houdt aan en dezelfde dag gaat ze ’s avonds laat alsnog naar spoed.

Mijn tweede week stage, haar derde week op de palliatieve eenheid. Zij heeft een tumor in haar buik, ik een krop in mijn keel. Marleen is gekomen om te sterven, ik om te leren van de stervenden.

Veel huisartsen vinden palliatieve zorg een belangrijk deel van hun taak.1 Toch zijn er ook barrières bij huisartsen om aan vroegtijdige zorgplanning te doen. De Palliatieve Zorg Indicator Tool (PICT) is een hulpmiddel dat bedoeld is voor de vroegtijdige herkenning van mensen in een palliatieve zorgfase, zodat de overgang naar vroegtijdige zorgplanning en ondersteunende comfortzorg gemakkelijker kan verlopen. De PICT is een vertaling door de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen van de Britse 'Supportive and Palliative Care Indicators Tool' (SPICT), die gebruikt wordt in het 'Gold Standards...