Menu

In maart 2020 zorgde de start van de COVID-19-pandemie voor nooit eerder geziene logistieke en klinische uitdagingen. In België reageerde de huisartsgeneeskunde snel en ze reorganiseerde de eerstelijnszorg, ook tijdens de weekends.

Virale sneltesten behoren tot de mogelijkheid om onnodige behandelingen met antibiotica te verminderen. Deze Europese studie bij kinderen met koorts en respiratoire klachten op spoeddiensten kon aantonen dat er minder vaak een antibioticum werd voorgeschreven wanneer zij een positieve virale sneltest hadden.

Dit artikel toont aan dat antibioticaresistentie in 2019 één van de belangrijkste doodsoorzaken was wereldwijd waarbij lage luchtweginfecties zorgden voor het grootste aandeel resistentiegeassocieerde sterftes. Deze cijfers stijgen sneller dan initieel verwacht werd. 80% van de antibiotica worden voorgeschreven in de eerste lijn. Huisartsen kunnen dus zeker bijdragen aan het veilig verminderen van het gebruik van antibiotica.2 Hiervoor zijn hulpmiddelen beschikbaar.

Op 18 november 2020, de Europese Antibioticadag, publiceerde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) een evidence-based richtlijn voor het verantwoord voorschrijven van antibiotica in de tandartspraktijk. Samen met de experten uit de universitaire wereld en de privétandartspraktijken werd een lijst opgesteld van indicaties waarbij vaak antibiotica worden voorgeschreven in de tandartspraktijk.

Optimaal en veilig behandelen van infecties is een taak voor arts én apotheker. Na het consult bij de huisarts zien apothekers toe op de correcte inname en waken ze over mogelijke interacties.

Uit eerder onderzoek blijkt dat het werken op de wachtpost invloed heeft op het antibioticavoorschrijfgedrag van de huisarts. De specifieke context van de wachtpost verschilt van de eigen praktijk door eerste en eenmalige contacten met de patiënt, tijdsdruk, het gevoel een andere professionele rol/identiteit te hebben, het ontbreken van follow-up, enzovoort. De meeste huisartsen hebben het gevoel dat hun drempel om voor te schrijven daardoor daalt.

De juiste etiologie van infecties van urethra, cervix en rectum zijn niet altijd makkelijk op te sporen. De afnames voor microbiologisch onderzoek zijn geen pretje voor de patiënt én de arts. Het transport is delicaat om geen biologisch materiaal te verliezen. En ten slotte is de verwerking in het labo geen eenvoudige zaak. Alhoewel, gooi alles maar in een PCR en dan komt het wel goed... Dat klinkt eenvoudig, makkelijk, maar is niet altijd de beste optie.

Omdat de gezondheid van mens, dier en milieu met elkaar verweven zijn, is een One Health aanpak noodzakelijk in de strijd tegen antibioticaresistentie. Dat is één van de belangrijkste conclusies uit het KCE-rapport over een effectiever antibioticabeleid, dat eerder dit jaar verscheen.

De meest voorkomende reden om de huisartsenwachtpost te contacteren is een infectie. De meeste patiënten met een infectie die zich hier aanbieden, zullen spontaan genezen. Op de wachtpost voelen artsen zich echter in een andere professionele rol dan in hun eigen praktijk.

Het blijft een moeizaam en moeilijk proces om artsen en patiënten ervan te overtuigen dat het nemen van antibiotica geen tot weinig nut heeft bij een ongecompliceerde luchtweginfectie.