Het absolute aantal van 18 000 zwangerschapsafbrekingen per jaar spreekt misschien tot de verbeelding, maar geeft geen inzicht in de evoluties en laat ook geen vergelijking toe met de situatie in andere landen.

Een ‘uiterst prille medische abortus’ is een vrij nieuwe ontwikkeling in zwangerschapsafbrekingen en laat toe dat vrouwen een abortus kunnen hebben vanaf één dag overtijd of wanneer een zwangerschapstest positief blijkt.

In België zal één vrouw op vijf ooit in haar leven een zwangerschap laten afbreken. Tijd dus om dit op een normale manier te bespreken en komaf te maken met alle misverstanden en mythes.

DS Vandaag is een podcast die dagelijks inpikt op een actueel nieuwsitem en gedurende een twintigtal minuten hierbij context en duiding biedt. Naast tekst en uitleg door een journalist van de krant zelf, wordt vaak een expert in het domein geïnterviewd. Naast de zeer aangename stem van Alexander Lippeveld, vaste presentator van deze podcast, wordt telkens op een gemoedelijke manier een maatschappelijk thema toegelicht.

Elke vrouw die ongepland, ongewenst of niet langer gewenst zwanger is én haar (ex-)partner verdienen kwaliteitsvolle zorg om een weloverwogen beslissing te nemen. Niet iedereen heeft het moeilijk om tot een keuze te komen, maar ook dan is stilstaan bij de keuze zinvol. Het is immers bekend dat reflecteren over het proces van kiezen en beslissen de kans op verwerkingsproblemen achteraf verkleint, ongeacht de keuze die gemaakt wordt.

Vrouwen in Nederland die een ongewenste zwangerschap tot veertien weken willen afbreken, kunnen sinds 1 januari 2023 ook bij hun huisarts terecht voor een medicamenteuze behandeling, de abortuspilprocedure. Hierdoor hopen de initiatiefnemers van de wet de abortuszorg toegankelijker en kwalitatiever te maken. Deze aanpassing spoort ook met de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie om abortus tijdens het eerste trimester van de zwangerschap aan te bieden in de eerste lijn.

We moeten af van het idee-fixe dat elke zwangerschap enthousiast onthaald wordt. Deze zin staat in de eerste paragraaf van het opiniestuk van Carine Vrancken en Greet Poets van LUNA, de centra die instaan voor de opvang van vrouwen met een onbedoelde zwangerschap (blz. 21). Zeker huisartsen hebben wekelijks te maken met de uiteenlopende gevoelens die zwangerschap, en bij uitbreiding reproductieve gezondheid, kunnen oproepen.

In België is abortus op verzoek van de vrouw mogelijk tijdens de eerste 14 weken van de zwangerschap (gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie). De legale beperkingen op abortus tijdens het tweede trimester van de zwangerschap leiden tot medisch toerisme in de buurlanden. Een abortus in het tweede trimester kan veilig verlopen wanneer deze uitgevoerd wordt door een bekwame gezondheidswerker. Hoe dan ook is er een groter risico op complicaties dan bij een abortus in het eerste trimester van de zwangerschap.

Medicamenteuze abortussen, meestal geïnduceerd door mifepristone gevolgd door misoprostol, komen vaker voor. Het heelkundig beëindigen van een zwangerschap in het eerste trimester compliceert de volgende zwangerschappen niet, maar voor medicamenteuze abortussen was dit nog niet bestudeerd.

In de klinische lessenreeks rond seksualiteit, anticonceptie en seksueel overdraagbare aandoeningen gaat het deze maand over zwangerschapsafbreking. In weinige materies spelen de persoonlijke gevoelens van de arts zo’n belangrijke rol als in deze. Dat ze het hulpverleningsproces beïnvloeden, blijkt duidelijk uit onderstaande casussen. Hoe zou u trouwens reageren in de genoemde gevallen? Op de volgende bladzijde vindt u de visie van dr. Jacques Coupez.