De vooruitgang in de medische wereld is groot. Er is veel nieuwe wetenschap. In 2016 verscheen er elke 23 seconden een nieuwe publicatie, in 2026 zal dat elke 14 seconden zijn. Hoe kunnen artsen bij blijven? Hoe moeten we met de gigantische hoeveelheid data omgaan? En hoe kunnen we efficiënter relevante informatie uit ons klinische handelen puren?

In onze contreien wordt bij ongeveer 6% van de autochtone 60-plussers dementie vastgesteld. In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is de prevalentie van (milde) cognitieve achteruitgang en dementie hoger bij inwoners met een Afrikaanse of Caribische achtergrond. In Denemarken bleek dementie tweemaal zo vaak voor te komen bij 60-plussers met een Turkse achtergrond als bij autochtone 60-plussers (13,5 versus 7,0%).

Twee vrouwen van 86 en 81 jaar oud komen vanwege een aantal lichamelijke klachten bij hun huisarts. Een evaluatie van deze klachten levert geen somatische oorzaak op, maar de score op de Mini Mental State Examination is bij beide patiënten niet optimaal. Een mogelijke verklaring voor de gepresenteerde lichamelijke klachten is een verminderd cognitief functioneren. Het is bekend dat personen met cognitieve achteruitgang de zorgen over het geheugen soms verleggen naar een lichamelijke klacht. Een andere verklaring voor dit verschijnsel is dat deze patiënten door hun cognitieve achteruitgang over...

Aansluitend op het eerste deel ‘Zie eens hoe vlot ik opgroei’ over de normale ontwikkeling van het kind (zie Huisarts Nu 2008, nr. 8) wordt in dit artikel dieper ingegaan op enkele ontwikkelingsstoornissen. Taalstoornissen, geheugenstoornissen, leerstoornissen, aandachtstekort- en autismespectrumstoornissen komen het meeste voor, apart of in comorbiditeit. Hoe vroeger de diagnose gesteld wordt en hoe vroeger specifieke interventies gestart kunnen worden, hoe gunstiger de prognose. Alert blijven voor de vroege tekenen van een ontwikkelingsstoornis blijft dan ook de boodschap.

Dankzij de technologische vooruitgang, vooral op het vlak van beeldvorming, krijgen we een steeds betere kijk op de ontwikkeling van de hersenen in subtiele interactie met de omgeving. Dit artikel geeft een overzicht van de zes belangrijke psychomentale functies die zich op die manier ontwikkelen: aandacht, geheugen, emotie, executieve functie en sociale competentie. Om mogelijke achterstand op te sporen kan het kind getest worden, maar dikwijls volstaat een klinische benadering om de ouders gerust te stellen of eventueel therapeutisch te interveniëren.

Welke symptomen zijn kenmerkend voor het vroege stadium van dementie en op welke diagnostische hulpmiddelen kan de huisarts zich beroepen om een vroegdiagnose te stellen? Uit onderzoek blijkt dat in een huisartsenpraktijk de eerste tekenen van dementie zoals geheugenstoornissen vaak niet de meest klassieke zijn en dat stoornissen in het dagelijks functioneren en gedragsproblemen prominenter aanwezig zijn. Nochtans zijn de meeste diagnostische instrumenten van dementie ontwikkeld om geheugenstoornissen te meten. De huidige benadering van het ziektebeeld van dementie volstaat niet meer. Het...

Het vroeg diagnosticeren van dementie is belangrijk voor de patiënt en zijn/haar omgeving. Het maakt een betere, integrale benadering mogelijk en voorkomt onbegrip bij familie en vrienden. Hoe nu dementie op het spoor komen? Gedragsproblemen en stoornissen in het dagelijkse functioneren kunnen een belangrijke aanwijzing zijn. Dikwijls gaan zij geheugenproblemen vooraf. Hoe de winnaar van de GlaxoWellcome-prijs, Jan de Lepeleire, tot een diagnose van dementie komt, vertelt hij hier aan de hand van drie casussen. Deze klinische les laat de moeilijkheden zien en reikt een bruikbaar stramien aan...

Dementie wordt door velen herleid tot “geheugenstoornissen”. Nochtans zijn er nog andere tekens die al in een veel vroeger stadium op het syndroom wijzen. Stoornissen in het dagelijks functioneren en gestoord emotioneel gedrag worden vaak vroeg door de familie opgemerkt, maar even vaak door de huisarts genegeerd. Onderstaand onderzoek brengt familieleden en professionele hulpverleners samen om de vroege tekens van het dementiesyndroom te achterhalen.

De uitgave “Late ontmoeting" is het verhaal van een dochter over haar dementerende moeder. Ergernis over onder andere het feit dat de moeder heel slim haar geheugenverlies weet te verbergen, over het lichamelijk verval mede door verwaarlozing en over het ruwe taalgebruik, maakt langzaam plaats voor begrip en geduld.