Wereldwijd worden grote hoeveelheden slaapmedicatie voorgeschreven zoals benzodiazepines en z-drugs. Volgens een studie van de APB in 2016 zijn we in België koplopers van deze medicatie: dagelijks vliegen er 1,2 miljoen kalmeer- en slaappillen over de toonbanken van de apotheken in België.

Volgens de Gezondheidsenquête uit 2013 heeft maar liefst een derde van de Belgische bevolking slaapproblemen. In de herziene richtlijn ‘Slaapklachten en insomnie bij volwassenen’ wordt een getrapte aanpak voorgesteld om deze patiënten beter te helpen en op te volgen. Nadruk ligt op een nietmedicamenteuze aanpak en het oordeelkundig gebruik van slaapmiddelen.

Vroeger zei ik vaak: Slaap is de derde pijler van een goede gezondheid, naast goede voeding en lichaamsbeweging. Ik ben van gedachten veranderd. Slaap is meer dan een van de drie pijlers; het is de fundering waar de andere twee pijlers op rusten.

'Dokter, het gaat echt niet meer. Ik slaap niet meer. Schrijft u mij alstublieft iets voor?' Een schijnbaar eenvoudige vraag die huisartsen wel vaker krijgen. Het antwoord lijkt even simpel; een slaapmiddel voorschrijven neemt weinig tijd in beslag en levert een tevreden patiënt op. Helaas lost medicatie zelden een psychosociaal probleem op.

Zowel slaapproblemen als hypnoticagebruik nemen in onze maatschappij een belangrijke plaats in. Volgens Anthierens gebruikt 13% van de bevolking wel eens benzodiazepines. De Folia Farmacotherapeutica besluit tot een cijfer van 10%, wat volgens hen kan oplopen tot 20 à 50% in rust- en verzorgingstehuizen. Het probleem kent nog steeds een stijgende incidentie, ondanks het verslavende karakter van benzodiazepines, het uitgebreide nevenwerkingenprofiel en de beperkte efficiëntie om de slaapkwaliteit en slaapduur op lange termijn te verbeteren.

In België ligt vooral in woonzorgcentra (WZC) het gebruik van slaapmiddelen erg hoog: een op twee rusthuisbewoners neemt benzodiazepines. Richtlijnen voor huisartsen bevelen technieken uit de cognitieve gedragstherapie aan als alternatief. Artsen vinden deze echter moeilijk om te zetten in de praktijk van een WZC, o.a. vanwege organisatorische beperkingen en tijdsnood.

Dat de Belgische bevolking koploper is in het nemen van slaapmedicatie, is algemeen bekend. Door de verslavingsproblematiek van slaapmedicatie en het niet snel evalueren eens de slaapmedicatie is opgestart (zeker niet in het verleden), neemt de helft van de Belgische WZCbewoners een slaappil. Kan het anders?

De richtlijn Palliatieve Sedatie van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen is een praktisch hulpmiddel om te bepalen wanneer palliatieve sedatie aangewezen is. Dit artikel bevat ook duidelijke richtlijnen over de voorbereiding, de afspraken met het palliatief team en de familie en het gebruik van sedativa.

Een vaak voorkomende vraag bij jonge ouders is: ‘Wanneer gaat mijn baby doorslapen?’ of ‘Is het normaal dat mijn baby nog steeds niet doorslaapt?’

Slaaptekort kan de inname van energie en het energieverbruik beïnvloeden. Om dit na te gaan heeft men een gerandomiseerde cross-overstudie uitgevoerd, gespreid over twee periodes.