Welke taken neemt de huisarts op om zijn rokende patiënten te behoeden voor sterfte door longkanker? Is rookstop de enige weg of is er ook ruimte voor georganiseerde longkankerscreening? Naar aanleiding van de Werelddag tegen tabak op 31 mei geven we twee opinies weer: de visie van de de Vlaamse Taskforce Longkankerscreening en de visie vanuit het expertisedomein Preventie van Domus Medica.

Roken van tabak is nog altijd de grootste bedreiging voor de gezondheid. Voor 100% inzetten op een vroegtijdige rookstop is de meest doeltreffende interventie om de levenskwaliteit van de roker te verbeteren en ook om longkanker te voorkomen. Dat is en blijft de kerntaak van huisartsen; patiënten die roken voorbereiden op een screeningsprogramma naar longkanker, is dat niet.

Deze longitudinale klinische trial toont dat een jaarlijkse screeningsmammografie vanaf 40-41 jaar de borstkankermortaliteit doet dalen tot de leeftijd van 50 jaar. Niet alle factoren zijn bij de eindevaluatie in rekening gebracht, zodat het niet aangewezen is om op basis van deze studie het screeningsinterval van het bevolkingsonderzoek te wijzigen.

Met de gulle financiële hulp van Bill & Melinda Gates Foundation maakte de ‘Pancreatic Cancer Collaboration’, onder leiding van professor Reza Malekzadeh, een wereldwijd overzicht van de incidentie, sterfte en de risicofactoren van pancreaskanker. De internationale auteursgroep bestudeerde sterftestatistieken en kankerregisters uit 185 landen en regio’s, en vergeleek de gegevens van de jaren ’90 met deze van 2017.

Wereldwijd is 18% van de kankersterfte het gevolg van longkanker. Wie de diagnose te horen krijgt, heeft amper 15% kans om na vijf jaar nog in leven te zijn. Deze lage overlevingscijfers houden onder andere verband met een laattijdige diagnose. Het lijkt dan ook logisch om risicopersonen, zoals intensieve (ex-)rokers, regelmatig te screenen (via een lage dosis CT-scan) op de aanwezigheid van groeiende longnodules om zo longkanker te ontdekken in een behandelbaar stadium.

Tot op vandaag hebben de meeste patiënten die lijden aan een acute myeloïde leukemie een slechte prognose, met een gemiddelde vijfjaarsoverleving van 26,6%. Eén van de belangrijkste redenen van vroegtijdig overlijden is herval, zelfs wanneer volledige ziekteremissie bereikt werd na behandeling met chemotherapie. Dit herval wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van overblijvende leukemiecellen.

Veel mensen die kanker hebben gehad, zijn na hun behandeling bang dat ze terug kanker zullen krijgen. Ze hebben vaak angst, ook als ze naar de regelmatige controles moeten gaan. Het boek wil adviezen geven aan deze mensen vanuit eigen ervaring en/of vanuit hun ervaring als psycholoog.

Kanker bij jongeren is zeldzaam. Meer dan 99% van de kankerdiagnoses wordt gesteld bij personen ouder dan 20 jaar. In 2015 werden in Vlaanderen 444 jongeren tussen 15 en 25 jaar met kanker gediagnosticeerd. Veelvoorkomende kankers in deze leeftijdsgroep zijn lymfomen, schildklierkanker en melanomen.

Baarmoederhalskanker is een traag ontwikkelende maligniteit, die in België 3% van de nieuw ontstane kankers bij vrouwen vertegenwoordigt. Tot 80% van de gevallen van baarmoederhalskanker kan worden voorkomen door het screeningsprogramma, dat in 2013 werd opgestart.

Cervixkanker is de derde meest voorkomende kanker bij vrouwen wereldwijd. Controle hiervan gebeurt vooral op basis van vaccins, screening en verwijdering van premaligne en cervicale laesies.