Hoe goed beschermen de mRNA-vaccins en het Oxford-vaccin tegen infecties met de deltavariant?
Hoe goed beschermen de mRNA-vaccins en het Oxford-vaccin tegen infecties met de deltavariant?
Sheikh A, Robertson C, Taylor B. BNT162b2 and ChAdOx1 nCoV-19 vaccine effectiveness against death from the delta variant. N Engl J Med 2021;(Oct). Doi:10.1056/NEJMc2113864. www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMc2113864?query=TOC
Nu de deltavariant van SARS-CoV-2 er duidelijk in slaagt om toch een vierde golf te veroorzaken en de ziekenhuizen alarm roepen, slaat de twijfel toe. Beschermen onze vaccins voldoende tegen ernstige infecties, veroorzaakt door de nu overheersende deltavariant? Want niet alleen ongevaccineerde patiënten raken besmet. Ook in ons land is de realiteit dat gevaccineerden in het ziekenhuis terechtkomen en zelfs overlijden aan COVID-19, ondanks hun vaccinstatus… Beschermt het COVID-vaccin onze gevaccineerde patiënten dan onvoldoende tegen overlijden?
Real life populatiestudie in Schotland
Op 20 oktober 2021 publiceerde NEJM een cohortonderzoek, waarbij van 1 april tot 27 september 2021, 114 707 volwassen inwoners van Schotland werden gevolgd gedurende 6 weken tot 6 maanden. Om deze wisselende opvolgtijd te harmoniseren en vergelijkingen mogelijk te maken, werd de opvolgduur uitgedrukt in personenjaren, het equivalent van ‘aantal personen opgevolgd gedurende 1 jaar’. Is het aantal personenjaren de ‘noemer’, dan is het aantal COVID-overlijdens de ‘teller’ van de uitkomst.
Een overlijden werd gezien als veroorzaakt door COVID-19 als het zo genoteerd stond op de overlijdensakte of als het overlijden gebeurde binnen de 28 dagen na een positieve PCR-test op SARS-CoV-2. De data-analyse gebeurde enkel op personen die besmet waren met de deltavariant van SARS-CoV-2.
Meer overlijdens in niet-gevaccineerde groep
De tabel laat zien dat ook in de jongste leeftijdsgroep (18 tot 39 jaar) 17 COVID-doden te betreuren vielen onder de niet-gevaccineerden. Bij de volledig gevaccineerde personen viel geen enkel COVID-gerelateerd overlijden vast te stellen, wat zou uitkomen op een ‘theoretische’ bescherming van 100%. In de groep 40 tot 59 jaar werden 18 COVID-gerelateerde overlijdens vastgesteld bij gevaccineerde personen, versus 33 bij de niet-gevaccineerden. Voor het Oxford-vaccin komt dat neer op een bescherming van 88% (bescherming = 1 – adjusted hazard ratio) en voor de mRNA-vaccins op 95%. De 95%-betrouwbaarheidsintervallen overlappen, zodat er geen wezenlijk verschil is in de beschermende werking tussen beide vaccins.
Bij de 60-plussers valt het hoge sterftecijfer op bij de niet-gevaccineerde personen: 29,49 per 100 personenjaren. Ook in deze leeftijdsgroep is het effect van beide vaccins merkbaar: een bescherming van 90% voor het Oxford-vaccin en 87% voor de mRNA-vaccins; ook hier overlappen de 95%-betrouwbaarheidsintervallen.
| Leeftijds-groep | Vaccinatie | Aantal opgevolgde personen-jaren | Overlijdens / opgevolgde personen | Sterftecijfer per 100 personen-jaren | Bescherming tegen overlijden (95%-BI) |
|---|---|---|---|---|---|
| 18 tot 39 jaar | Niet | 8669,5 | 17/35 449 | 0,20 | |
| Oxford | 767,7 | 0/4140 | 0,00 | ||
| mRNA | 567,3 | 0/3040 | 0,00 | ||
| 40 tot 59 jaar | Niet | 1230,3 | 33/4803 | 2,68 | referentie |
| Oxford | 1707,4 | 16/9587 | 0,94 | 88% (76-93) | |
| mRNA | 629,8 | 2/3318 | 0,32 | 95% (79-99) | |
| 60-plus | Niet | 81,4 | 24/380 | 29,49 | referentie |
| Oxford | 973,8 | 73/5262 | 7,50 | 90% (84-94) | |
| mRNA | 351,0 | 24/1952 | 6,84 | 87% (77-93) |
Samenvatting
Deze observationele ‘real life studie’ toont duidelijk het beschermend effect aan van de vaccins van AstraZeneca en Pfizer tegen infecties met de deltavariant van SARS-CoV-2. Dit onderzoek geeft echter geen antwoord op de duur van deze bescherming na de laatste inenting.
Auteur(s)
Harrie Dewitte is verbonden aan het Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde, KU Leuven;
Dirk Avonts is hoofdredacteur van Huisarts Nu.
